REKLAMA

Chimera genetyczna w uprawie roślin

Redakcja - Uprawa
23.01.2018
chat-icon 0

W biologii chimerami określa się organizmy, które posiadają genetycznie różnorodne tkanki.

fot. Tomasz Kodłubański
REKLAMA

W biologii chimerami określa się organizmy, które posiadają genetycznie różnorodne tkanki.

Zjawisko chimeryzmu genetycznego spotkane jest także wśród ludzi. Osoby takie posiadają w swoim organizmie dwie zamiast jednej nici DNA. Oznacza to, że latami mogą one nosić w sobie cudze geny, a występowanie takiej cechy zazwyczaj wykazują przypadkowe badania.

Wśród ludzi chimeryzm może objawić się zarówno w sposób naturalny lub sztuczny. Do chimeryzmu naturalnego dochodzi zazwyczaj, kiedy dwie zapłodnione komórki jajowe zleją się w jedno, w efekcie czego w organizmie dochodzi do powstania podwójnego DNA.

Możliwe jest także wystąpienie chimeryzmu bliźniaczego, kiedy heterozygotowe bliźniaki z wyniku zrośnięcia naczyń krwionośnych przekazują sobie nawzajem komórki oraz kiedy komórki dziecka dostają się do obiegu krwionośnego matki i pozostają w nim. Sztuczny chimeryzm może wiązać się natomiast z transplantologią.

Występowanie zjawiska chimeryzmu jest jednak o wiele bardziej powszechne wśród roślin niż u ssaków. Pierwszą osobą, która zajęła się tworzeniem roślin chimer w celu poprawy ich cech był rosyjski hodowca i genetyk, Iwan Miczurin.

Tego typu mutacje mogą wystąpić w wyniku promieniowania lub procesu chemicznego, a ich celem jest wykształcenie określonej cechy, która może być korzystna dla organizmu, który poddawany jest takiemu działaniu.

Zjawisko to może zostać spowodowane również w wyniku przenoszenia tzw. zrazu, czyli np. odciętej gałązki jednej rośliny na podkładkę z innego drzewa lub krzewu. Zabieg ten jest naśladowaniem procesów naturalnych, które zachodzą w świecie przyrody. Pnie lub korzenie drzew, które rosną blisko siebie mogą wytworzyć między sobą szereg połączeń, a wymieniając za ich pośrednictwem wodę i rozpuszczone w niej substancje, mogą lepiej radzić sobie w środowisku naturalnym.

Genetyczna chimera jest łatwa do zauważenia w przypadku roślin ozdobnych, gdzie objawia się występowaniem kolorowych, różnorodnych wzorów na liściach. 

Zjawisko to widoczne jest także wśród roślin uprawnych, a rolnicy często zwracają uwagę na „dziwne znaki”  na roślinie, obawiając się, że są one początkiem występowania choroby. Zdarza się jednak, że tego typu objawy wiążą

 ze zjawiskiem chimeryzmu - nieszkodliwą mutacją, która prawdopodobnie ograniczy wzrost tylko dotkniętej chorobą rośliny.

Charakterystyczne plamy występujące na roślinie oznaczają, że nie wszystkie obszary liści produkują chlorofil, a więc wzrost rośliny jest mniej optymalny.

 W skrajnych przypadkach cała roślina może być biała i umrze jako siewka.

Mutacja występuje w merystemie, czyli tkance komórkowej znajdującej się w strefach rośliny. Tkanka ta jest zdolna do regularnych podziałów komórkowych, a powstające w wyniku podziałów komórki potomne różnicują się tworząc tkanki stałe.

 Mutacja może wpływać na pierwszą, drugą lub trzecią warstwę komórek, a objawy będą się odpowiednio zmieniać.

 Chimeryzm może wpływać na całą roślinę lub tylko na jej część.

Mutacje mogą wystąpić w dowolnym momencie rozwojowym roślin, a w przypadku upraw trwałych, zmiany chimeryczne 

mogą być korzystne.

 Na przykład drzewo owocowe może produkować większe owoce lub mające lepszy kształt i kolor niż inne drzewa w sadzie.

(rup) Krzysztof Przepióra

chat-icon 0

REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA