Oil World w najnowszym miesięcznym raporcie opublikowanym 22 listopada 2019 r. zwiększył szacunki światowych zbiorów nasion 7 najważniejszych roślin oleistych w sezonie 2019/20 do 552,6 mln t (o 0,1 mln t w porównaniu z szacunkami sprzed miesiąca), w wyniku ich zwiększenia dla nasion słonecznika (0,9 mln t do 54,5 mln t) i orzeszków ziemnych (o 0,4 mln t do 30,4 mln t), przy stabilizacji dla bawełny (43,9 mln t) oraz zmniejszeniu dla soi (o 0,1 mln t do 338,8 mln t), rzepaku (o 0,1 mln t do 61,8 mln t), a także ziaren palmowych łącznie z koprą (o 0,1 mln t do 23,3 mln t).

Z uwagi na rekordowe zapasy na początku sezonu wynoszące 125,1 mln t, globalne zasoby nasion oleistych będą niewiele (o 0,4%) mniejsze niż w sezonie 2018/19. Przy spodziewanym wzroście światowego zużycia o 1,6%, zapasy nasion oleistych na koniec sezonu zmniejszą się, ale nadal będą wysokie, wyniosą 113,6 mln t (20,1% rocznego zużycia) i będą przeciwdziałały wzrostom cen nasion oleistych w bieżącym i kolejnym sezonie.

Według najnowszej prognozy Oil World, w sezonie 2019/20 (lipiec-czerwiec) w europejskich portach przeciętne ceny amerykańskiej soi wyniosą 385 USD/t (cif Rotterdam), a europejskiego rzepaku 440 USD/t (cif Hamburg) i będą odpowiednio o 3,8% i 4,3% wyższe niż w poprzednim sezonie.

W grupie czterech głównych olejów roślinnych najbardziej podrożeje olej palmowy – o 21,5% do 644 USD/t (cif N. W. Europa), w związku ze spodziewanym spadkiem produkcji w 2020 r. w Malezji, która jest drugim jego producentem i eksporterem na świecie. Cena oleju słonecznikowego zwiększy się o 10,9% do 791 USD/t (fob N. W. Europa porty), sojowego o 6,0% do 792 USD/t (fob ex-mill Holandia), a rzepakowego o 8,3% do 903 USD/t (fob ex-mill Holandia).

Niższe niż w sezonie 2018/19 będą ceny śrut oleistych: sojowej – spadek o 4,1% do 354 USD/t (argentyńska cif Rotterdam) i rzepakowej – spadek o 13,0% do 228 USD/t (fob ex-mill Hamburg).

Od lipca do października 2019 r. ceny rzepaku na krajowym i europejskim rynku wolno rosły, ale były niższe niż przed rokiem. W listopadzie wzrostowy trend cen skupu rzepaku na krajowym rynku został zahamowany. Według monitoringu cen prowadzonego przez MRiRW, w listopadzie 2019 r. przeciętna ceny skupu rzepaku na krajowym rynku wyniosła 1637 zł/t i była o 0,2% niższa niż przed miesiącem i o 0,2% niższa niż przed rokiem.

Nastąpił też spadek cen zbytu oleju rzepakowego rafinowanego o 0,5% do 3520 zł/t i śruty rzepakowej o 0,4% do 815 zł/t. W relacji rok do roku cena oleju rzepakowego rafinowanego była o 5,3% wyższa, a śruty rzepakowej 13,0% niższa. Przewiduje się, że w 2019 r., przy wzroście krajowych zbiorów rzepaku (według szacunku IERiGŻ-PIB o ok. 10% do 2,4 mln t) i spodziewanym wysokim, choć mniejszym niż przed rokiem, jego imporcie, przerób i produkcja oleju rzepakowego będą większe niż przed rokiem. Mniejsza może być produkcja margaryn.

W pierwszych dziewięciu miesiącach 2019 r. duże i średnie zakłady przemysłu tłuszczowego (zatrudniające 50 i więcej osób stałej załogi), które mają dominującą pozycję w przemyśle tłuszczowym (w 2018 r. 92,9% udziału w produkcji oleju rzepakowego i 100% udziału w produkcji margaryn całego przemysłu tłuszczowego) wyprodukowały 842,9 tys. t surowego oleju rzepakowego, tj. o 1,6% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Produkcja oleju rzepakowego rafinowanego wyniosła 518,8 tys. t i była o 7,4% mniejsza, z tego produkcja oleju rzepakowego na cele jadalne zmniejszyła się o 9,2% do 362,6 tys. t, a na cele techniczne o 3,1% do 156,3 tys. t. Produkcja margaryn wyniosła 226,2 tys. t i była o 1,1% mniejsza niż w pierwszych dziewięciu miesiącach 2018 roku.

Ujemne saldo handlu produktami oleistymi w 2019 r. prawdopodobnie zmniejszy się. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2019 r. deficyt handlowy produktami oleistymi obniżył się do 1168,4 mln EUR, tj. o 8,8% w relacji r/r, w wyniku wzrostu wpływów z eksportu produktów oleistych o 20,2% do 530,9 mln EUR, przy spadku wydatków na ich import o 1,4% do 1699,3 mln EUR. Od stycznia do września 2019 r. wywieziono: 355,3 tys. t nasion oleistych (o 43,0% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku), w tym 246,6 tys. t rzepaku (o 52,7% więcej); 123,0 tys. t olejów roślinnych (o 30,7% więcej), w tym 66,5 tys. t oleju rzepakowego (o 17,7% więcej); 502,3 tys. t śrut oleistych (o 3,2% mniej), w tym 418,5 tys. t śruty rzepakowej (o 13,4% mniej) i 118,9 tys. t margaryn (o 14,8% więcej).

Jednocześnie w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 2019 r. przywieziono: 2393,6 tys. t śrut oleistych (o 12,2% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku); 657,0 tys. t olejów roślinnych (o 12,7% więcej), w tym 128,3 tys. t oleju rzepakowego (o 3,8% mniej); 683,2 tys. t nasion oleistych (o 22,7% mniej), w tym 397,8 tys. t rzepaku (o 32,3% mniej) oraz 71,8 tys. t margaryn (o 0,7% mniej).

Ceny detaliczne tłuszczów roślinnych w 2019 r. będą prawdopodobnie zbliżone lub niewiele wyższe niż w poprzednim roku. W okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 2019 r., w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku, przy wzroście cen całej żywności łącznie z napojami bezalkoholowymi o 4,6%, ceny tłuszczów roślinnych spadły średnio o 0,2%, z tego ceny margaryn o 0,5%, a olejów roślinnych poniżej 0,1%, przy wzroście cen oliwy z oliwek o 0,7%.

Spadek cen tłuszczów roślinnych był znacznie mniejszy niż cen tłuszczów zwierzęcych, który wyniósł średnio 3,2% i był następstwem spadku cen masła o 3,6%, przy wzroście cen „pozostałych tłuszczów zwierzęcych” (słoniny, smalcu) o 2,5%. W wyniku tych zmian tłuszcze roślinne podrożały względem masła, natomiast potaniały względem „pozostałych tłuszczów zwierzęcych”.

(rpf) jp / Źródło: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej