REKLAMA

PKB 2022 wyższe od oczekiwań – słabe prognozy na 2023 rok

Redakcja - Prawo i Finanse
01.02.2023
chat-icon 0

Wstępnie oszacowano, że produkt krajowy brutto był realnie wyższy niż przed rokiem o 4,9%. W 2021 roku, po znacznym spadku związanym z pandemią COVID-19, wzrost PKB wyniósł 6,8%. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego był popyt krajowy. Zarówno spożycie, jak i popyt inwestycyjny miały pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy.

fot. Adobe Stock
REKLAMA

Wstępnie oszacowano, że produkt krajowy brutto był realnie wyższy niż przed rokiem o 4,9%. W 2021 roku, po znacznym spadku związanym z pandemią COVID-19, wzrost PKB wyniósł 6,8%. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego był popyt krajowy. Zarówno spożycie, jak i popyt inwestycyjny miały pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy.

W kraju również popyt był wyższy o 5,5% niż w ubiegłym roku. Spożycie ogółem wzrosło o 2,1%, w tym spożycie w sektorze gospodarstw domowych zwiększyło się o 3,0%. Nakłady brutto na środki trwałe wzrosły o 4,6% przed rokiem ich wzrost wyniósł 2,1%. Stopa inwestycji wyniosła 16,8% wobec 17,0% w 2021 roku. Wartość dodana brutto w gospodarce narodowej była o 4,6% wyższa niż w 2021 roku. Znaczny jej wzrost odnotowano w przemyśle – o 7,0%. W budownictwie wartość dodana brutto zwiększyła się o 4,5%, a w handlu; naprawie pojazdów samochodowych o 2,0%.

Niemal nieprzerwanie obserwujemy spadek ludności, od 2012 roku był mniejszy niż w poprzednim roku. Liczba urodzeń dzieci była mniejsza niż w 2021 roku, ale i również mniej było zgonów. Mimo niższej liczby urodzeń niż zgonów przyrost naturalny pozostał ujemny. Oszacowano, że podobnie jak i w zeszłym roku, ilość migracji zagranicznych była dodatnia.

Ilość osób pracujących w dziale gospodarki narodowej szacując, była niewiele wyższa niż na końcu poprzedniego roku. 2021 rok przyniósł spadek spowodowany między innymi pandemią wzrost  był znacznie większy. W kolejnym roku z kolei zwiększyło się przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, a skala tego wzrostu była większa niż w 2021 roku. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych oraz stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu 2022 r. kształtowały się poniżej poziomu sprzed roku.

Wzrost przeciętnych miesięcznych nominalnych wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw był wyższy niż w poprzednich latach. Jednakże na skutek podwyższonej inflacji, pierwszy raz od dziesięciu lat , odnotowano spadek siły nabywczej płac.

Emerytury, a także renty brutto wzrosły w większym stopniu niż w poprzednim roku. Mimo tego siła nabywcza była mniejsza niż w 2021 roku. Po raz pierwszy od 2000 roku odnotowano  spadek realnych świadczeń z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych natomiast jeśli chodzi o rolników indywidualnych – w drugim roku z rzędu w 2022 roku,  był on znacznie głębszy niż w 2021 roku.

Najwyższy od 1997 roku był średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych i znacznie przekroczył założenia ustawy budżetowej. Stopniowo nasilała się również inflacja w ciągu roku. Dopiero w listopadzie i grudniu tempo wzrostu cen troszeczkę spowolniło, ale nadal pozostało wysokie. Co do większości typów towarów oraz usług konsumpcyjnych ceny w roku 2022  wzrosły w większym stopniu niż w latach pozostałych. Odnotowano bardzo wysokie wzrosty cen jeśli chodzi o mieszkania, transport, a także ceny żywności.  Wzrost cen produkcji sprzedanej przemysłu oraz cen produkcji budowlano-montażowej w 2022 roku był bardzo wysoki i najwyższy od drugiej połowy lat 90-tych XX w.

Notowany był duży wzrost produkcji sprzedanej przemysłu, ale jednak stale mniejszy od bardzo wysokiego w 2021 roku. W  kwartale 2022 roku jednostki w których występowało powyżej 9 pracujących szybkość wzrostu produkcji uległa strasznemu osłabieniu. W 2022 roku  wyższa niż w 2021 r. była produkcja we wszystkich sektorach w tym najbardziej zwiększyła się w  sekcji górnictwa i wydobywania. W przetwórstwie przemysłowym skala wzrostu była zbliżona do notowanej przeciętnie w przemyśle. Wzrost sprzedaży zaobserwowano także w większości głównych grupowań przemysłowych, w tym najwyższy miała produkcja dóbr inwestycyjnych. Jednakże nieco mniejsza niż w 2021 r. była jedynie sprzedaż w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałych.

Produkcja budowlano-montażowa była znacznie większa niż w poprzednim roku. Ogółem jej wzrost był mniejszy niż w 2021 r., natomiast wśród sektorów zatrudniających powyżej 9 pracujących – wyższy. Dynamika produkcji była wysoka w 1 kwartale 2022 r., w późniejszych okresach uległa osłabieniu. We wszystkich działach budownictwa produkcja w 2022 r. była wyższa niż w poprzednim roku, najbardziej zwiększyła się w podmiotach, które specjalizują się w budowie budynków. Bardzo wzrosła sprzedaż robót o charakterze remontowym, natomiast w niewielkim stopniu –  inwestycyjnych.

Sprzedaż detaliczna wzrosła w mniejszym stopniu niż w 2021 roku.

Przedsiębiorstwa  powyżej 9 pracujących miały znaczne tempo wzrostu  w dwóch pierwszych kwartałach. W kolejnych okresach ich dynamika wyraźnie spowolniła. Przy 4 kwartale sprzedaż była zbliżona do notowanej rok wcześniej. W większości grup sprzedaż w 2022 r. była wyższa niż w poprzednim roku, w tym w wymienionych grupach:


- żywność, napoje i wyroby tytoniowe,


- tekstylia, odzież, obuwie.

Znaczne obniżenie co do 2021 roku uzyskała natomiast sprzedaż w jednostkach handlujących:


- paliwami stałymi,


- gazowymi i ciekłymi,


- pojazdami samochodowymi, motocyklami oraz częściami.

W drugim roku odnotowano wzrost przewozów ładunków, jednak był on słabszy niż w 2021 r. Przewozy pasażerów wzrosły natomiast w większym stopniu niż w poprzednim roku, ale nadal nie osiągnęły poziomu który był przed wybuchem pandemii.

Po spadku w  poprzednim roku, powiększyła się globalna produkcja rolnicza. Znacznie większa niż w 2021 r. była produkcja roślinna, nieco wzrosła również produkcja zwierzęca. Przeciętne ceny skupu podstawowych produktów rolnych kształtowały się znacznie powyżej poziomu z 2021 r. Wśród produktów roślinnych najbardziej wzrosły ceny pszenżyta, żyta oraz ziemniaków, a wśród produktów zwierzęcych – ceny drobiu oraz mleka.

Odnotowano wysoki wzrost obrotów towarowych z zagranicą, zbliżony do obserwowanego w okresie styczeń–listopad 2021 r. Wymiana zamknęła się ujemnym saldem wobec dodatniego przed rokiem. W cenach bieżących wzrosły obroty ze wszystkimi grupami krajów. W okresie styczeń–październik 2022 r. wskaźnik terms of trade kształtował się bardziej niekorzystnie niż rok wcześniej. Obroty w cenach stałych zwiększyły się w skali roku, ale w znacznie mniejszym stopniu niż w okresie styczeń–październik 2021 r. Odnotowano duży spadek wolumenu obrotów z krajami Europy Środkowo-Wschodniej.

Firmy oceniają ogólny klimat koniunktury przeważnie lepiej niż w grudniu 2022 r. Pogorszyły się opinie przedsiębiorstw zakwaterowania i gastronomii, a wskazania w przetwórstwie przemysłowym pozostały podobnie niekorzystne jak przed miesiącem.

Przedsiębiorcy w prezentowanych działalnościach na ogół częściej niż przed trzema miesiącami przewidują, że w najbliższym okresie wzrost cen usług, materiałów i surowców spowolni, opinię taką wyraża 30%–46% badanych podmiotów. Czynniki powodujące wzrost kosztów prowadzenia firmy to głównie:


- ceny energii i paliw,


- koszty zatrudnienia,


- ceny komponentów i usług oraz czynszu za wynajem lokali.

Nadal według większości firm  (ponad 70%) wpływ wojny w Ukrainie na ich aktywność będzie nieznaczny lub nieodczuwalny. Poważnych skutków wojny najczęściej obawiają się podmioty przetwórstwa przemysłowego, a konsekwencji zagrażających stabilności przedsiębiorstwa – jednostki zakwaterowania i gastronomii oraz transportu i gospodarki magazynowej.

Wśród negatywnych skutków wojny przedsiębiorstwa najczęściej wymieniają:
-
wzrost kosztów, który głównie zgłaszany jest przez podmioty w budownictwie – 83% z nich,
-
zakłócenia w łańcuchu dostaw-wskazywane najczęściej przez firmy przetwórstwa przemysłowego – 41% z nich oraz spadek sprzedaży zgłaszany głównie przez podmioty przetwórstwa przemysłowego oraz zakwaterowania i gastronomii – po 26%.

Przedsiębiorstwa zatrudniające pracowników z Ukrainy w grudniu 2022 r. nadal doświadczały ich fluktuacji w związku z wojną.

W największym stopniu zarówno odpływ, jak i napływ dotyczył podmiotów przetwórstwa przemysłowego zgłosiło go około 30% jednostek. Napływ pracowników z Ukrainy zaobserwowało również 30% podmiotów zakwaterowania i gastronomii.

Wskaźniki ufności konsumenckiej, określające bieżące i oczekiwane tendencje konsumpcji indywidualnej, są  stale niekorzystne, ale mimo to lepsze niż w poprzednich miesiącach.

Ponadto mniej pesymistyczne są między innymi opinie dotyczące oczekiwanej i obecnej sytuacji ekonomicznej kraju oraz przewidywania w zakresie zmian poziomu bezrobocia w najbliższych 12 miesiącach. Respondenci nadal spodziewają się wzrostu cen konsumpcyjnych.

Obawy konsumentów związane z zagrożeniem jakie stwarza wojna w Ukrainie są na ogół mniejsze od zgłaszanych w grudniu 2022 r. Natomiast stale ponad 30% respondentów postrzega wojnę jako duże zagrożenie dla gospodarki w Polsce, a 10% – dla osobistej sytuacji finansowej. Według 27% badanych obecna sytuacja w Ukrainie w dużym stopniu może zagrażać suwerenności i niepodległości Polski. Co do  obaw związanych z utratą pracy lub zaprzestania prowadzenia własnej działalności w wyniku wojny zdecydowanie obawia się 3% respondentów, a 9% osób dostrzega możliwość zaistnienia takiej sytuacji.

(rpf) Adrianna Camenzuli / Źródło: GUS

chat-icon 0

REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA