REKLAMA

Poznanie składu białek nasienia daje szansę na lepszą ochronę zwierząt

W nasieniu oprócz plemników znajdują się tysiące różnych białek, które m.in. mają pomóc gametom przetrwać. Rozpoznanie takich białek i zrozumienie ich działania jest istotne m.in. w hodowli zwierząt czy w ochronie zwierząt zagrożonych wyginięciem.

5 marca 2016 chat-icon0

REKLAMA
W nasieniu oprócz plemników znajdują się tysiące różnych białek, które m.in. mają pomóc gametom przetrwać. Rozpoznanie takich białek i zrozumienie ich działania jest istotne m.in. w hodowli zwierząt czy w ochronie zwierząt zagrożonych wyginięciem.
 
Zanim plemniki dotrą do komórki jajowej, muszą przetrwać odpowiednio długie oczekiwanie, a potem - wymagający i trudny wyścig, podczas którego czeka je wiele niebezpieczeństw. Zapłodnienie nie byłoby możliwe, gdyby nie znajdujące się w nasieniu białka. Mają one za zadanie nie tylko odżywiać męskie komórki rozrodcze, ale i chronić je przed patogenami czy zapewniać jak najlepszą żywotność.

"Pewne analogie można znaleźć między składem nasienia a składem krwi" - mówi w rozmowie z PAP prof. Andrzej Ciereszko z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badania Żywności PAN w Olsztynie. Zaznacza, że krew składa się nie tylko z komórek krwi, ale i z osocza. Podobnie i nasienie: w jego skład wchodzą nie tylko plemniki, ale też tzw. plazma nasienia. Badacze z zespołu prof. Ciereszko starają się zidentyfikować białka wchodzące w skład plazmy nasienia, bez których przetrwanie plemników nie byłoby możliwe. Chcą też zrozumieć, jak białka te działają. Za swoje badania nad białkami układu rozrodczego ryb i ptaków zespół z IRZiBŻ otrzymał w tym roku Nagrodę II Wydziału PAN.

Dzięki pracom zespołu prof. Ciereszko opisano białka nasienia ryb najważniejszych w polskiej hodowli: karpia i pstrąga tęczowego. Badaczom z IRZiBŻ PAN udało się zidentyfikować ponad 350 białek nasienia pstrąga tęczowego oraz ponad 530 białek nasienia karpia. "Jest to dotychczas największy zbiór białek dla nasienia tych gatunków" - mówi naukowiec.

REKLAMA
Analizę setek czy tysięcy białek na raz umożliwia proteomika. Naukowcy badają białka za pomocą spektrometrii mas oraz identyfikacji protein z wykorzystaniem informacji zawartej w sekwencji DNA. Aby złożyć informacje z obu źródeł, wykorzystują metody bioinformatyczne.

Zespół z IRZiBŻ PAN opisał m.in. białka istotne dla metabolizmu plemników, ich ochrony przed bakteriami oraz uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Wyselekcjonowane białka wyizolowano i scharakteryzowano. Przeprowadzone badania umożliwiły głębsze poznanie fizjologicznych mechanizmów odpowiedzialnych za funkcjonowanie układu rozrodczego, w tym mechanizmów odpowiedzialnych za ruchliwość plemników oraz ich zdolność zapładniającą.

Prof. Ciereszko opowiada, że rozpoznanie białek charakterystycznych dla nasienia ma znaczenie m.in. w komercyjnej hodowli zwierząt, ale także w ochronie gatunków ginących. Wiedza o działaniu białek plazmy nasienia w przyszłości być może pozwoli identyfikować najlepsze samce rozpłodowe, a także ułatwi rozpoznawanie dysfunkcji, które utrudniają rozmnażanie.

Rozmówca PAP ma też nadzieję, że wiedza o białkach układu rozrodczego zwiększy efektywność kriokonserwacji nasienia, a więc mrożenia go w ciekłym azocie. Nasienie bowiem można zamrozić w ciekłym azocie i w tej formie bezpiecznie transportować i przechowywać przez długi czas (są szacunki, że tak przechowywane nasienie będzie zdolne do zapłodnienia nawet po 3 tys. lat).

REKLAMA
Kriokonserwacja nasienia jest powszechna np. w hodowli bydła. "Dzięki niej można doprowadzić do tego, że z nasienia jednego rozpłodnika urodzi się nawet 20 tys. cieląt" - mówi prof. Ciereszko. Jak jednak zaznacza badacz, kriokonserwacja nie w przypadku każdego gatunku jest aż tak efektywna. Znacznie gorzej spisuje się na razie np. w hodowli ryb czy ptactwa. Badania nad składem białek układu rozrodczego mogą sprawić, że rozmnażanie mniej standardowych zwierząt wspomagane procesem kriokonserwacji byłoby efektywniejsze.

Naukowiec wyjaśnia, że skład nasienia ryb siłą rzeczy musi się różnic od składu nasienia ssaków. U ssaków do zapłodnienia dochodzi wewnątrz organizmu samicy, a zanim plemnik połączy się z komórką jajową, czeka go długa odyseja. Inaczej jest u ryb. One uwalniają nasienie do wody - nieraz ma to miejsce w rwącym potoku - a do zapłodnienia ikry musi dojść w ciągu kilkunastu sekund. Różnice w składzie nasienia są więc nie do uniknięcia. Warto znać te różnice w składzie plazmy nasienia, aby umieć trafnie określać jakość nasienia i opłacalność tego, by poddawać je kriokonserwacji.

Badania składu nasienia to również szansa w ochronie zagrożonych zwierząt. Chodzi o tworzenie jak najefektywniejszych banków nasienia, swoistej Arki Noego dla zwierząt, których jest na świecie coraz mniej. Takie nasienie mogłoby kiedyś zapewnić większą różnorodność genetyczną zagrożonym gatunkom. "W Polsce takimi zagrożonymi gatunkami są leśne kuraki - cietrzew czy głuszec. Jeśli za naszego życia nic się nie zrobi, te zwierzęta wyginą" - podaje przykład badacz i alarmuje, że banki nasienia takich zwierząt powinny zacząć powstawać już teraz, żeby była szansa ocalić takie gatunki.

PAP - Nauka w Polsce, Ludwika Tomala

REKLAMA
źródło: www.naukawpolsce.pap.pl

fot. fotolia


REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

Piekło zwierząt na fermie świń – jest reakcja ministra rolnictwa

Redakcja 4 czerwca 2023 chat-icon1

Na opublikowanych nagraniach widać, że świnie są zabijane siekierą, prosięta mają przeprowadzony zabiegi kastracji, przycinanie ogonków i zębów bez znieczulenia. Do sprawy odniosło się Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które poinformowało na Twitterze, że w sprawie nagrań z fermy w woj. Łódzkim zostaną podjęte działania.

[cytat author='Robert Telus / Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi' text='- Nie tolerujemy okrucieństwa wobec zwierząt oraz patologicznych zachowań, które szkodzą wizerunkowi polskiego rolnictwa. Minister Robert Telus bezzwłocznie zlecił kontrole. Służby Inspekcji Weterynaryjnej prowadzą kontrole na miejscu' date='2023-06

REKLAMA

Wyższe stawki pomocy dla producentów pszenicy i kukurydzy

Redakcja 19 maja 2023 chat-icon0

Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie wprowadzające zmiany w uruchomionych programach pomocy dla producentów rolnych, którzy ponieśli dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku pszenicy lub kukurydzy. Rząd przeznacza również dodatkowe wsparcie dla producentów kukurydzy, żyta, jęczmienia, owsa, pszenżyta, mieszanek zbożowych lub nasion rzepaku lub rzepiku, w związku ze zwiększonym przywozem zbóż i nasion oleistych z Ukrainy.

Premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji prasowej zorganizowanej po dzisiejszym posiedzeniu rządu powiedział, że Solidarne państwo to takie, które reaguje tam, gdzie pojawiają się problemy.

Dwa rozporządzenia wprowadzające korzystne zmiany dla producentów rolnych zostały przyjęte przez Radę Ministrów.

Minister

REKLAMA