REKLAMA

Fundusz Ochrony Rolnictwa – dlaczego rząd chce powołać nowy organ?

Redakcja - Prawo i Finanse
11.02.2023
chat-icon 0

- Obecne rozwiązania prawne są nieadekwatne do niewypłacalności podmiotów, które zajmują się skupem płodów rolnych. Rolnicy nie mogą skutecznie ubezpieczać się od takich sytuacji.
- Na początku lutego 2023 roku Rada Ministrów opublikowała informację o projekcie Funduszu Ochrony Rolnictwa.
- Obecnie kwestię regulowania należności za zapłacone płody rolne określają przepisy ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, jednak są nieegzekwowalne w przypadku braku zapłaty.
- Projektem powołania Funduszu Ochrony Rolnictwa są zainteresowani jedynie sadownicy i plantatorzy warzyw.

REKLAMA

- Obecne rozwiązania prawne są nieadekwatne do niewypłacalności podmiotów, które zajmują się skupem płodów rolnych. Rolnicy nie mogą skutecznie ubezpieczać się od takich sytuacji.

- Na początku lutego 2023 roku Rada Ministrów opublikowała informację o projekcie Funduszu Ochrony Rolnictwa.

- Obecnie kwestię regulowania należności za zapłacone płody rolne określają przepisy ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, jednak są nieegzekwowalne w przypadku braku zapłaty.

- Projektem powołania Funduszu Ochrony Rolnictwa są zainteresowani jedynie sadownicy i plantatorzy warzyw.

Jakie są podstawy do powołania Funduszu Ochrony Rolnictwa?

Obecne uregulowania prawne w systemie ubezpieczeniowym dla branży rolniczej nie są dostosowane do dynamicznej sytuacji, jaka ma miejsce w gospodarce. Największy problem dotyczy przepisów, które nie dają rolnikom gwarancji wypłaty pieniędzy w zamian za dostarczone płody rolne. Jeśli podmiot skupujący zboże lub mleko zakończy działalność, to szanse rolników na odzyskanie pieniędzy są rażąco niskie.

Gdy firma skupująca produkty rolne zbankrutuje, to jej dostawcy znajdują się w pierwszym rzędzie beneficjentów masy upadłościowej. Oznacza to, że powinni być zaspokojeni jako pierwsi, jednak w praktyce zdarzają się sytuacje, w których przedsiębiorstwa są winne rolnikom olbrzymie sumy. Przykładem może być firma Kampol – Fruit, która nie wypłaciła swoim kontrahentom 74 milionów złotych.

Rolnik, który pragnie wykupić polisę chroniącą przed bankructwem skupu nie może skorzystać z takiego rozwiązania. Nie pozwalają na to również przepisy Unii Europejskiej, które zabraniają stosowania pomocy publicznej dla celów ubezpieczeniowych. Stąd zrodził się pomysł organizacji funduszu, który będzie asekurował działalność podmiotów prowadzących skupy płodów rolnych.

Jakie są rozwiązania proponowane przez rząd?

3 lutego 2023 roku pracownicy Rady Ministrów umieścili w wykazie prac legislacyjnych informację o projekcie ustanowienia Funduszu Ochrony Rolnictwa. To realizacja zapowiedzi, która pojawiła się w ramach Polskiego Ładu dla rolników. Jak pamiętamy, było to powołanie systemu ochrony dochodów dla producentów rolnych.

Jak wspomniał minister rolnictwa i rozwoju wsi, Henryk Kowalczyk, Fundusz Ochrony Rolnictwa (FOR) będzie przejmował wierzytelności upadłych podmiotów, by następnie dochodzić praw rolników na drodze sądowej. Z powodu faktu, że spory prawne mogą trwać latami, wypłata rekompensat dla osób poszkodowanych miałaby mieć miejsce niezwłocznie po pojawieniu się trudności z płynnością finansową osób należących do funduszu.

Instytucją odpowiadającą za organizację i funkcjonowania FOR będzie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który utworzy środki z funduszu na indywidualnym koncie bankowym. FOR ma służyć także gospodarstwom, które doznały wysokiego spadku przychodów. Dzięki wsparciu rolnicy mają zyskać gwarancję płynności finansowej i możliwości kontynuowania produkcji, pozwoli im to także na spłatę zobowiązań.

Środki finansowe na utworzenie FOR mają pochodzić od podmiotów, które prowadzą skupy płodów rolnych. Są to także firmy przechowujące, przetwarzające oraz prowadzące dalszą odsprzedaż żywności.

Jakie są obecne rozwiązania prawne, dotyczące odzyskiwania należności za sprzedany towar?

Prawo regulujące kwestię wypłaty należności za sprzedane towary obejmuje przepisy ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 roku. Zgodnie z zapisami tej ustawy zwrot podatku zwiększa podatek naliczony u kupującego płody rolne. Oznacza to, że Urząd Skarbowy, który ściąga ten podatek powinien gwarantować, że kontrahent zapłaci za towar pełną kwotę z podatkiem VAT. Jednak ustawa stawia kilka warunków, aby było to możliwe:

  • płatność za produkty rolne (razem z podatkiem) musi nastąpić na rachunek sprzedawcy – rolnika ryczałtowego - w banku lub w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej (SKOK-u);

  • na dokumencie sprzedaży znajduje się data wystawienia i dane do identyfikacji dokonania zapłaty,

  • kupno towarów rolnych dotyczy opodatkowanej dostawy.

Jak widać wyegzekwowanie tych przepisów jest niemożliwe w sytuacji, gdy kontrahent uchyla się od płacenia za towar i płatność nie jest regulowana. Brakuje skutecznego mechanizmu systemowego, który pozwala na uniknięcie powyższej sytuacji.

Zatem powyższe zapisy ustawy nie dają żadnej gwarancji, że producent rolny odzyska pieniądze od upadającego podmiotu. Podobnie działa praktyka prawa upadłościowego. Dzieje się tak, pomimo, że zgodnie z Prawem Upadłościowym to należności, podlegające zaspokojeniu z masy upadłościowej jako pierwsze.

Czy przedstawiciele branży rolniczej popierają ten pomysł?

Zdaniem Ryszarda Bartosika, wiceministra rolnictwa, który zajmuje się kwestią powołania funduszu, jedynymi zainteresowanymi projektem są producenci warzyw i owoców. Do tej pory ministerstwo rolnictwa przeprowadziło konsultacje społeczne dotyczące projektu ustawy o FOR. Większość rolników biorących udział w obradach nie wykazało zainteresowania powołaniem funduszu. Zgodnie z dotychczasową praktyką i doświadczeniem nie jest to dobre rozwiązanie dla branży.

(rpf) Michał ZIemski

chat-icon 0

REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA