REKLAMA

Dynamiczne spadki na rynku mleka. Czy Komisja Europejska będzie interweniować?

Redakcja - Prawo i Finanse
27.02.2023
chat-icon 0

Czy ceny mleka unormują się wreszcie na dobrym poziomie?

> Początek roku okazał się niepokojący dla całej branży mleczarskiej. Spadki cen nabiału spowodowały zapaść na rynku mleka.
> Przyczyną trudnej sytuacji są wzrosty produkcji oraz nieuczciwa konkurencja ze strony firm niemieckich i holenderskich. Zachodnie podmioty stosują politykę dumpingu, wypuszczając na rynek wyroby w cenach poniżej kosztów produkcji.
> Polskie władze wnioskują do Komisji Europejskiej o interwencję na rynku mleka. Jednak eurokraci postrzegają obecne obniżki jako chwilową korektę.
> Kryzys jest widoczny także na Litwie, gdzie rolnicy w obliczu braku opłacalności wylewają mleko na pola.

fot. Adobe Stock
REKLAMA
Czy ceny mleka unormują się wreszcie na dobrym poziomie?[/caption]

> Początek roku okazał się niepokojący dla całej branży mleczarskiej. Spadki cen nabiału spowodowały zapaść na rynku mleka.

> Przyczyną trudnej sytuacji są wzrosty produkcji oraz nieuczciwa konkurencja ze strony firm niemieckich i holenderskich. Zachodnie podmioty stosują politykę dumpingu, wypuszczając na rynek wyroby w cenach poniżej kosztów produkcji.

> Polskie władze wnioskują do Komisji Europejskiej o interwencję na rynku mleka. Jednak eurokraci postrzegają obecne obniżki jako chwilową korektę.

> Kryzys jest widoczny także na Litwie, gdzie rolnicy w obliczu braku opłacalności wylewają mleko na pola.

Zapaść na rynku mleczarskim. Jak obecnie wyglądją ceny mleka i produktów?

Przełom roku 2022/23 okazał się niekorzystny dla całej branży mleczarskiej i dostawców mleka. Gwałtowny spadek cen białego surowca jest uznawany za najszybszy w historii – sytuacja jest dramatyczna. Najlepiej widać to, porównując ceny nabiału z października 2022 roku oraz ceny ze stycznia 2023:

Największa zapaść występuje na rynku mleczarskim w Polsce i w całej Europie Środkowo - Wschodniej, chociaż ceny nabiału spadają obecnie na całym świecie. W wyniku tych spadków występują duże problemy ze zbytem na rynku krajowym oraz mniejsze możliwości sprzedaży za granicą.

Co jest przyczyną obecnej sytuacji na polskim rynku mleczarskim?

Ostatni rok to okres dynamicznego wzrostu kosztów produkcji - zarówno w samym przetwórstwie mleka, jak i w sposobie działania spółdzielni mleczarskich. Obecna sytuacja ma charakter bezprecedensowy.

Drastycznie niskie ceny są także wynikiem presji cenowej, którą wywołały podmioty działające na terenie Niemiec i Holandii. Firmy mleczarskie z tych dwóch krajów dosłownie zalały cały rynek środkowoeuropejski swoimi wyrobami. Co więcej, powodują nieuczciwą konkurencję, stosując tzw. dumping. Ceny ich produktów znajdowały się na poziomie 13zł /kg - poniżej ceny rynkowej obowiązującej w Polsce, ale także znacznie niżej niż w tych krajach.

Oznacza to, że sprzedają swoje produkty w cenach niższych niż realne koszty produkcji. Niemcy i Holendrzy dopłacają do swoich dostawców i przetwórców, aby zyskać przewagę nad krajowymi firmami mleczarskimi. Te ostatnie bronią się kosztem hodowców, aby utrzymać się na rynku. Stąd niskie ceny mleka w skupach.

Prowadzenie polityki dumpingu jest zabronione na terenie Polski. Podstawę prawną do takiej interpretacji jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Artykuł 18 tej ustawy jasno określa, że każdy przedsiębiorca, którego dotknęło zjawisko dumpingu może żądać zaniechania takich praktyk, naprawienia wyrządzonej szkody lub usunięcia skutków niedozwolonych.

Czy organy UE będą interweniować na rynku mleka?

Rada i Zarząd Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich (KZSM) wystosowała pismo do ministra rolnictwa i rozwoju wsi, Henryka Kowalczyka. Organizacje spółdzielców zwróciły uwagę na działania spekulacyjne wśród dużych podmiotów na rynku. Dotyczy to także niskich cen w skupach mleka przy wysokich kosztach produkcji. Rolnicy nie akceptują obecnych stawek i domagają się interwencji.

Zgodnie z postulatami KZSM, celem jest utrzymanie cen skupu na poziomie 2,1 zł/litr mleka. Jednocześnie organizacje rolnicze zaapelowały o przeznaczenie wyrobów mleczarskich, które występują w nadpodaży na pomoc obszarom zagrożonym głodem. Są to tereny Bliskiego Wschodu, środkowej i północnej Afryki.

Polskie władze złożyły wniosek do Komisji Europejskiej (KE) o podjęcie interwencji na rynku mleka. Podobne apele wystosowały rządy Litwy i Łotwy. Jednak KE i inne państwa Unii uważają obecną sytuację za przejściową korektę i na razie nie podejmują działań.

Protesty rolników na Litwie. Czy tam jest jeszcze gorzej niż w Polsce?

Ceny produktów mleczarskich spadają w całej Europie, ale nie wszędzie te zmiany są tak drastyczne, jak na Litwie. Według stowarzyszenia Litewskich producentów mleka w tamtejszych skupach za litr mleka płacą średnio 27 eurocentów, chociaż jeszcze w styczniu było to 47 eurocentów. To ponad 40% w ciągu niecałego miesiąca!

Ceny mleka występują na poziomie poniżej kosztów produkcji – ostatni raz płacono za nie tyle przed pandemią, czyli w 2019 roku. Od tamtego momentu oficjalna stopa inflacji na Litwie przekroczyła 20%. Ceny w skupach runęły wraz z obniżaniem się notowań śmietany, masła i sera na rynkach światowych. Jest to o tyle bolesne, że Litwa eksportuje aż 70% produktów mleczarskich za granicę.

Drastyczne obniżki skłoniły rolników do rozpoczęcia protestów. Hodowcy bydła mlecznego domagają się większego udziału w zyskach ze sprzedaży białego surowca. Obecnie za litr mleka w litewskim sklepie trzeba zapłacić około 1,7 euro. Z tego hodowca dostaje jedynie 15,88%, czyli 27 eurocentów. To mniej niż wynosi podatek VAT, wliczony w cenę produktu, który jest na poziomie 31 eurocentów.

Rolnicy stawiają zielone krzyże pod siedzibami zakładów mleczarskich, punktów handlowych oraz rozdają mleko za darmo – tak działo się na rynku Urmas w Kownie. Niektórzy z nich po prostu wylewają mleko na pole. Wielu z nich uważa, że za każdym razem, gdy doją krowy, jest to po prostu nieopłacalne.

(rpf) Michał Ziemski

chat-icon 0

REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA