Kto ma obowiązek uzyskania wpisu i prowadzenia ewidencji odpadów, a kto jest z niego zwolniony? Jakie konsekwencje grożą za niewypełnienie obowiązku BDO? Gdzie się zarejestrować? KIedy mija termin rocznego sprawozdania?

W dniu 24 stycznia 2018 r. został uruchomiony przez Ministerstwo Środowiska elektroniczny Rejestr-BDO, który stanowi pierwszy moduł Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). 1 stycznia 2020 r., zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, zostały uruchomione dwa kolejne moduły umożliwiające prowadzenie ewidencji odpadów i składanie sprawozdań z zakresu produktów i odpadów wyłącznie w formie elektronicznej. 

Jakie zmiany w ustawie o odpadach

Corocznie wiele podmiotów, w tym rolnicy posiadający powyżej 75 hektarów ziemi, jest zobowiązanych do złożenia rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami. Kto i kiedy musi złożyć sprawozdanie? Termin na złożenie sprawozdania za 2020 r. upływa 15 marca 2021 r.

Kto składa roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami?

Kto odbierze opakowania i odpady plastikowe z produkcji rolniczej?

Sprawozdanie zobowiązani są złożyć:

- wytwórcy zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów,

- prowadzący działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem prowadzącego odbieranie odpadów komunalnych, w zakresie zbierania odpadów, lub przetwarzania odpadów;

- podmioty prowadzące działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej.

Kto jest zwolniony z obowiązku prowadzenia BDO

Wskazane w przepisach podmioty muszą zatem uzyskać stosowny wpis do Rejestru-BDO, natomiast podmioty, które zostały już zarejestrowane, powinny aktywować konta (zalogować się do Rejestru-BDO). Niedopełnienie ustawowego obowiązku uzyskania wpisu do Rejestru-BDO oraz brak aktywacji konta, może spowodować poważne ograniczenia w prowadzeniu działalności w zakresie gospodarowania odpadami.

Obowiązkowi rejestracji w Bazie BDO podlegają wszystkie podmioty wymienione w art. 50 ust. 1 oraz art. 51 ust. 1 ustawy o odpadach. W art. 50 ustawy o odpadach wymienia się szereg rodzajów działalności, które podlegają wpisowi do Rejestru BDO na wniosek. Wskazani w ustawie przedsiębiorcy muszą sami złożyć wniosek o wpis do Rejestru, który prowadzi marszałek województwa, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu.

Problemowa BDO. Którzy rolnicy mają obowiązek rejestracji w bazie o odpadach

Obowiązkiem wpisu do Rejestru-BDO objęte są nie tylko podmioty, które wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów, ale również wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań. Dotyczy to również jednoosobowych działalności gospodarczych oraz większych gospodarstw rolnych.

Poniżej lista przykładowych podmiotów, które w wyniku prowadzenia swojej działalności są zobowiązane do uzyskania wpisu do Rejestru-BDO:

- sklepy spożywcze,

- sklepy wielkopowierzchniowe,

Próbował przewieźć do kraju całkowicie spalony ciągnik

- firmy budowlane, remontowe,

- gabinety lekarskie,

Ministerstwo środowiska: BDO rusza zgodnie z planem

- gabinety stomatologiczne,

- gabinety kosmetyczne,

- zakłady fryzjerskie,

- producenci baterii i akumulatorów,

Wszystko co należy wiedzieć o bazie danych odpadowych (BDO)

- producenci pojazdów,

- producenci opakowań,

Baza Danych Odpadowych obowiązkowa również dla rolników

- producenci sprzętu elektrycznego i elektronicznego,

- importerzy wprowadzający produkty w opakowaniach,

- rolnicy powyżej 75 ha ziemi,

- warsztaty samochodowe,

Rolniku pozbądź się odpadów, wesprzyj złożenie wniosku i zyskaj

- warsztaty rzemieślnicze,

- zakłady produkcyjne,

Koniec problemów z folią rolniczą

- prowadzący profesjonalną działalność w zakresie transportu odpadów.

Za działanie niezgodne z przepisami podmiotom zobowiązanym do uzyskania wpisu do Rejestru BDO grożą następujące sankcje karne:

- za gospodarowanie odpadami niezgodne z informacjami zgłoszonymi do rejestru – kara aresztu albo grzywny,

- za brak wniosku o wpis do rejestru, zmianę wpisu do rejestru, wykreślenie z rejestru lub złożenie wniosku niezgodnego ze stanem faktycznym – kara aresztu albo grzywny,

- za prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganego wpisu do rejestru – administracyjna kara pieniężna 5.000 zł – 1.000.000 zł,

- za nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością objętą wpisem do Rejestru BDO – administracyjna kara pieniężna 5.000 zł – 1.000.000 zł,

- za transport odpadów bez wpisu do Rejestru BDO – administracyjna kara pieniężna od 2.000 do 10.000 zł.

Obowiązkowi uiszczenia opłaty rejestrowej i rocznej podlegają wyłącznie przedsiębiorcy:

- wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny i autoryzowani przedstawiciele,

- wprowadzający baterie lub akumulatory,

- wprowadzający pojazdy,

- producent, importer i wewnątrzwspólnotowy nabywca opakowań,

- wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach,

- wprowadzający na terytorium kraju opony,

- wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe.

Opłaty rocznej nie uiszcza się w roku, w którym została uiszczona opłata rejestrowa. Opłaty rejestrowej nie uiszcza przedsiębiorca wpisany do krajowego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS).

Opłata rejestrowa/roczna wynosi: 100 zł dla mikroprzedsiębiorców i 300 zł dla pozostałych przedsiębiorców. W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności w więcej niż jednym zakresie, przedsiębiorca ten uiszcza jedną opłatę rejestrową, najwyższą. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz - osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Opłatę roczną należy uiścić na konto urzędu marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy lub miejsca zamieszania do końca lutego za dany rok. Opłaty rocznej nie uiszcza się w roku, w którym została uiszczona opłata rejestrowa. Numery kont znajdują się na stronach internetowych właściwych urzędów. Nieuiszczenie wymaganej opłaty rejestrowej skutkuje odmową wpisu do rejestru.

Rolnik posiadający gospodarstwo do 75 ha jest zwolniony z obowiązku wpisu do rejestru wytwórców odpadów, o ile nie podlega wpisowi do rejestru z urzędu (na podstawie art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach). W związku z powyższym podmioty te są zwolnione również z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości w tym zakresie.

Natomiast rolnik posiadający powyżej 75 ha ziemi nie jest z tego obowiązku zwolniony i na wszystkich gospodarstwach rolnych powyżej 75 ha spoczywa obowiązek uzyskania wpisu do Rejestru-BDO, prowadzenia ewidencji odpadów oraz składania corocznego sprawozdania. Rolnicy podlegający pod wpis BDO i wytwarzający odpady w ramach działalności rolniczej będą zobowiązani do prowadzenia ewidencji tych odpadów w systemie BDO. Trzeba więc zadbać o uzyskanie wpisu do Rejestru-BDO oraz aktywację konta.

WYJĄTEK! Rolnicy, którzy podlegają obowiązkowi wpisu do BDO przekazując opakowania po środkach ochrony roślin do sklepu nie zakładają Karty Przekazania Odpadu na ten punkt. Sklep jest nieprofesjonalnym zbierającym, więc nie ma takiego obowiązku.

Konieczne jest jednak założenie Karty Ewidencji Odpadów na kod 150110*, uzupełnienie zapisów o wytworzeniu i przekazaniu odpadów do nieprofesjonalnego zbierającego.  

Rolnik może poprosić pracownika punktu sprzedaży, który przyjmuje opakowania o wypełnienie uproszczonego formularza zwrotu opakowań, który udokumentuje oddanie opakowań na wypadek kontroli. Będzie stanowiło to potwierdzenie zapisów w Karcie Ewidencji Odpadów.  

Jeśli rolnik wytwarza inne odpady lub firma odpadowa odbiera bezpośrednio z gospodarstwa powyższe odpady opakowaniowe, to jest on zobowiązany do prowadzenia na bieżąco ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 3.  Odpowiednie formularze dostępne są tu: https://www.gov.pl/web/klimat/ewidencja-i-sprawozdawczosc.

Na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska: www.bdo.mos.gov.pl znajdują się szczegółowe informacje na temat obowiązku rejestracji, szkoleń, instrukcje obsługi BDO oraz filmy instruktażowe. Można również sprawdzić, czy jest się zobowiązanym do uzyskania wpisu do Rejestru-BDO, wypełniając specjalną ankietę (dostępna pod adresem: https://bdo.mos.gov.pl/home/obowiazek_rejestracji/ ).

(rpf) jp