Spółki rolno-spożywcze: Nadzór jest, ale koncepcji brak
Ministerialny nadzór nad spółkami z branży rolno-spożywczej w większości prowadzony był prawidłowo, nie wpłynął jednak w znaczącym stopniu na polepszenie ich sytuacji. Przeciwnie, kondycja niektórych pogorszyła się – wynika z kontroli NIK.

NIK pozytywnie ocenił politykę finansową na lata 2017-2020 Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej z siedzibą w Poznaniu, będącej rynkiem hurtowym z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa. Strategia funkcjonowania Spółki nastawiona była bowiem na wspieranie bezpośrednich uczestników rynku hurtowego (tj. lokalnych producentów i kwiatów) pod kątem infrastrukturalnym, promocyjnym, jakościowym, szkoleniowym i edukacyjnym, a nie tylko na generowanie zysków o charakterze dywidendowym. W rezultacie średnioroczny wskaźnik zajętości miejsc pod wynajem tej spółki w 2017 r. wzrósł o 4,4 p.p. w porównaniu z rokiem ubiegłym, a zysk netto za 2017 r. wzrósł w porównaniu do 2016 r. o 2,8 mln zł, tj. o 168%. Jednak nadzór właścicielski Ministra nad spółkami nie był w pełni skuteczny, gdyż nie wszystkie cele zostały w pełni osiągnięte. W 2017 r. wyniki finansowe sześciu spółek w odniesieniu do 2016 r. pogorszyły się (w tym 4 z udziałem większościowym Skarbu Państwa). Były to: Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy S.A. z siedzibą w Radomiu, Lubelski Rynek Hurtowy S.A. z siedzibą w Elizówce, Małopolski Rynek Hurtowy S.A. w likwidacji z siedzibą w Tarnowie, Pomorskie Hurtowe Centrum Rolno-Spożywcze S.A. z siedzibą w Gdańsku, Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego „Trzemeszno” Sp. z o.o. i KOSMO Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu. Ponadto cztery spółki odnotowały stratę netto, w łącznej wysokości 617 tys. zł. Były to następujące podmioty: Wałbrzyski Rynek Hurtowy S.A., Kosmo Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Małopolski Rynek Hurtowy S.A. w likwidacji z siedzibą w Tarnowie i Chłodnia Białystok S.A. W okresie objętym kontrolą NIK dwie spółki: Małopolski Rynek Hurtowy S.A. w likwidacji z siedzibą w Tarnowie oraz Chłodnia Białystok S.A. znajdowały się w złej kondycji ekonomiczno-finansowej (w obu Skarb Państwa miał mniejszościowy udział w kapitale zakładowym), z czego w odniesieniu do jednej z nich (Małopolski Rynek Hurtowy S.A. w likwidacji z siedzibą w Tarnowie) podjęto decyzję o rozwiązaniu, po przeprowadzeniu likwidacji. Kontrola NIK wykazała ponadto dużą rotacyjność składów organów nadzorczych 18 spółek, w których Skarb Państwa miał swoich przedstawicieli. W latach 2017-2018 odwołano 81, a powołano 79 reprezentantów Skarbu Państwa. Liczba reprezentantów Skarbu Państwa w radach nadzorczych spółek wyniosła 62 osoby na koniec 2017 r., a według stanu na 31 października 2018 r. - 61 osób. Izba podkreśla, że częste zmiany w organach nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa nie sprzyjają wzmocnieniu nadzoru właścicielskiego nad tymi Spółkami. W okresie objętym kontrolą Minister RiRW podejmował różne działania mające poprawić sytuację nadzorowanych spółek, w tym realizował projekty, takie jak np.: Odtwarzanie i wsparcie lokalnych rynków rolnych, Platforma Żywnościowa SELLFOOD (elektroniczna platforma do sprzedaży produktów rolno-spożywczych). Ponadto w trakcie prac legislacyjnych nad ustawą o ograniczeniu handlu w niedziele i święta Minister wnioskował o wyłączenie rolno-spożywczych rynków hurtowych z zakazu handlu w niedzielę. Do czasu zakończenia kontroli NIK, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie określił koncepcji funkcjonowania i rozwoju nadzorowanych spółek. Szef resortu już w grudniu 2015 r. przyjął w Programie Działań Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na lata 2015-2019 zadanie utworzenia Narodowego Holdingu Spożywczego przy udziale istniejących już spółek z branży rolno-spożywczej. Według wstępnych ustaleń w skład Holdingu miały wejść m.in.: Krajowa Spółka Cukrowa, Elewarr Sp. z o.o., rynki hurtowe oraz spółki nadzorowane przez KOWR. Z założenia powołanie nowego podmiotu miało przede wszystkim stworzyć warunki stabilizacji rynku rolnego w Polsce, m.in. poprzez podniesienie poziomu cen płaconych rolnikom za sprzedane płody rolne, promocję polskiej żywności i wspieranie jej eksportu. Jednak koncepcja utworzenia Narodowego Holdingu Spożywczego nie została wprowadzona w życie. Dopiero pod koniec 2018 r., w trakcie kontroli NIK, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjął działania w celu utworzenia Holdingu, m.in. powołując zespół do spraw opracowania koncepcji utworzenia Krajowej Grupy Spożywczej, a wdrożenie tej koncepcji polecił Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa. Poza tym Minister nie wykonał planowanych prac nad projektem ustawy o rynkach hurtowych, ani nie podjął innych działań na rzecz określenia koncepcji funkcjonowania lub strategii rozwoju nadzorowanych spółek, w szczególności rynków hurtowych. W związku z wynikami kontroli NIK wskazuje na potrzebę opracowania i wdrożenia koncepcji funkcjonowania spółek z branży rolno-spożywczej dla stabilizacji rynku rolnego w Polsce, a także na rzecz osiągnięcia trwałego i zrównoważonego wzrostu wartości tych spółek, jako majątku narodowego. (rpf) jp / Źródło: NIK
Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.