REKLAMA

Przegub kulowy. Co warto o nim wiedzieć?

Michał Ziemski
06.12.2022
chat-icon 0

- Przegub kulowy przenosi siłę ze skrzyni biegów na koła pojazdu. Znajduje się na przedniej osi, gdzie zwiększa płynność ruchu w różnych kierunkach.
- Podstawą przegubu jest trzpień kulowy zabezpieczony smarem. Do pozostałych części należy korpus przegubu, tuleja oraz zabezpieczenie w postaci wkręta.
- Przeguby ulegają wcześniejszemu zużyciu, jeśli właściciel pojazdu nie serwisuje części roboczych, poddaje je nadmiernym obciążeniom lub często porusza się podziurawych drogach.
- Sytuacje, w których ujawnia się zużyty przegub to najczęściej ściąganie pojazdu w jednym kierunku, nadmierny luz na skrzyni biegów lub niepokojące dźwięki.

fot. Paweł Pąk
REKLAMA

- Przegub kulowy przenosi siłę ze skrzyni biegów na koła pojazdu. Znajduje się na przedniej osi, gdzie zwiększa płynność ruchu w różnych kierunkach.

- Podstawą przegubu jest trzpień kulowy zabezpieczony smarem. Do pozostałych części należy korpus przegubu, tuleja oraz zabezpieczenie w postaci wkręta.

- Przeguby ulegają wcześniejszemu zużyciu, jeśli właściciel pojazdu nie serwisuje części roboczych, poddaje je nadmiernym obciążeniom lub często porusza się podziurawych drogach.

- Sytuacje, w których ujawnia się zużyty przegub to najczęściej ściąganie pojazdu w jednym kierunku, nadmierny luz na skrzyni biegów lub niepokojące dźwięki.

Zastosowanie przegubu kulowego

Przegub kulowy jest elementem pośredniczącym między skrzynią biegów, a kołami pojazdu. Jego najważniejsza funkcja to przenoszenie momentu obrotowego oraz umożliwienie swobodnego obrotu poruszającym się kołom. Przegub zapewnia im stałą pozycję pionową i zapobiega przed przemieszczaniem się w tym położeniu. Pojazdy mają różne typy konstrukcji, co wpływa na sposób przenoszenia ruchu. Wśród nich można wyróżnić:

  • ustawienie synchroniczne - wykorzystuje 2 wały napędowe, które mogą przemieszczać się z identyczną prędkością,

  • ustawienie asynchroniczne – jest połączeniem części napędowej oraz elementu, który odbiera moc. Obie części są ze sobą zsynchronizowane jedynie w przypadku, gdy znajdują się na jednej osi. Każda zmiana położenia jednego elementu względem drugiego powoduje zmianę kierunku ruchu bądź jego przyspieszenie.

Konstruktorzy umieszczają przeguby kulowe na osi przedniej, ponieważ tam mogą być najbardziej efektywne. Dzieki nim ruch skrętny pojazdu może odbywać się bez żadnych przeszkód. Jeśli przegub działa na tylnej osi, to przestrzeń między mostkiem napędu a skrzynią biegów jest wydłużona, co znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia awarii.

Jaka jest budowa przegubów kulowych?

Podstawą każdego przegubu kulistego jest przede wszystkim trzpień kulowy. W jego wnętrzu można spotkać miejsce wypełnione smarem. Jest to dodatkowe zabezpieczenie przed osadzaniem się pyłu oraz element niwelujący siły tarcia. Do kolejnych części przegubu należą:

W konstrukcji przegubów producenci mogą umieszczać co najmniej 2 lub więcej rozwiązań technicznych, które są dostosowane do warunków eksploatacyjnych pojazdu. W pojazdach, które są narażone na większe obciążenia stosuje się rozwiązania o większej wytrzymałości mechanicznej.

Współczesne przeguby są w stanie wykonać pełen obrót wokół własnej osi, ale na rynku można także spotkać konstrukcje o zmianie kąta obrotu o 90 stopni. Jednym z najważniejszych aspektów budowy przegubów jest izolacja wewnątrz obudowy. To ona wpływa na jakość jazdy oraz żywotność kluczowych części roboczych. Jeśli te elementy są dobrze odseparowane, to nie trzeba się martwić o sprawność układu kierowniczego i bezpieczeństwo na drodze.

Kiedy przeguby najczęściej ulegają awariom?

Przegub kulowy może ulec uszkodzeniu lub zużyć się w naturalny sposób. Czasem objawia się to charakterystycznym dźwiękiem. Wtedy kierowca zazwyczaj zastanawia się - dlaczego ten przegub stuka?

Tak jak wszystkie elementy robocze, przegub prędzej lub później będzie przeznaczony do wymiany. Jednak można ten moment opóźnić. Tu wiele zależy od samego kierowcy, który może stosować ekonomiczny styl jazdy i nie narażać swojego pojazdu na duże obciążenia. Warto zwracać uwagę na różne przypadki, w których przegub będzie tracił swoje właściwości:

  • jeśli ta część nie jest serwisowana i smarowana, to szybciej się zatrze,

  • w miarę upływu czasu i liczby przejechanych kilometrów elementy mocujące i trzpień będą ulegać zmęczeniu. W skrajnych sytuacjach przegub może wyskoczyć z gniazda,

  • jazda po słabych drogach jest szkodliwa dla całego podwozia, ale w szczególny sposób zagraża kondycji przegubów. Naraża je na nieustanne naprężenia mechaniczne, które kończą się wymianą i kupnem nowej części.

Niebezpieczną sytuacją jest rozdarcie korpusu trzpienia kulowego, co powoduje nieszczelność przegubu. Efektem jest rozprzestrzenianie się korozji wewnątrz wrażliwych części układu.

Jak sprawdzić, czy nastąpiło zużycie przegubu kulowego?

Sytuacje określające, kiedy dany przegub nadaje się do wymiany, zdarzają się raz na jakiś czas. Pozwalają na szybką reakcję i wymianę części w momencie, kiedy nie grozi to awarią lub poważniejszym wypadkiem. Wśród nich można wyróżnić:

  • nadmierny luz w układzie kierowniczym albo wibrująca kierownica,

  • zmiana toru pojazdu podczas jazdy - ściąganie w jedną stronę,

  • nierównomierne zużywanie się bieżnika na oponach,

  • obecność niepokojących dźwięków - stukania, skrzypienia lub pisków.

Działanie przegubów kulowych można także sprawdzić w trakcie jazdy testowej. Na wolnej przestrzeni można wtedy pojechać po prostym odcinku i obserwować reakcje skrzyni biegów lub zachowanie kierownicy. Pomocne jest także pokonywanie progów zwalniających lub wykonywanie ruchów skrętnych. Każda sytuacja, która jest obciążeniem dla pojazdu może ujawnić istnienie problemu w postaci uszkodzonego przegubu.

(rtr) Michał ZIemski

chat-icon 0

REKLAMA

Polecane

Komentarze (0)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA