Zła sytuacja na rynku owoców wynika z kilku powodów. Bardzo duży wzrost produkcji jabłek w ostatnich 10 latach – z 2,5 mln ton do 3,5 mln ton. Do tego doszło rosyjskie embargo i konieczność ulokowania na innych rynkach około 800 tys. ton jabłek. 

Nie jest to łatwe biorąc pod uwagę preferencje konsumentów na innych rynkach, gdzie oczekiwane są inne gatunki niż te, które były sprzedawane na rynku rosyjskim.

Jednocześnie grupy producentów owoców i warzyw uzyskały wsparcie na inwestycje w wysokości 7,5 mld złotych. Żaden inny sektor produkcji rolnej nie otrzymał takich środków. Tymczasem Komisja Europejska domaga się zwrotu około 1 mld zł w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w wykorzystaniu tej pomocy.

W związku ze skalą nieprawidłowości resort rolnictwa prowadzi szczegółową analizę dotyczącą zasadności przyznania pomocy i sposobów jej wykorzystywania przez beneficjentów. Dwa wnioski zostały skierowane do prokuratury. Przygotowane zostało rozporządzenie MRiRW wprowadzające rozwiązania mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie ryzyka dotychczasowych nieprawidłowości w wykorzystywaniu pomocy przyznawanej grupom producentów owoców i warzyw.

Niezależnie od tych kontroli podjęte zostały działania, które mają zmienić niekorzystne relacje w ramach łańcucha żywnościowego.

Przygotowany został projekt ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi – przepisy tej ustawy powinny skutecznie wyeliminować przypadki stosowania przez odbiorców m.in. owoców nieuczciwych zabiegów skutkujących ograniczeniem przychodów uzyskiwanych przez ich dostawców. Przepisy przewidujące obowiązek zawierania pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych w handlu tymi produktami zostaną uzupełnione o sankcje za zakup produktów rolnych od producentów bez uprzedniego zawarcia takiej umowy.

W Sejmie znajduje się ustawa wprowadzająca zmiany w funkcjonowaniu funduszy promocji, które polegać będą na zwiększeniu uprawnień decyzyjnych  producentów m.in. owoców w wydatkowaniu środków tych funduszy.

Przewidziane jest również wprowadzenie rozwiązań przewidujących możliwość dobrowolnego znakowania produktów wyprodukowanych na bazie polskich surowców – Produkt Polski.

23 sierpnia 2016 r.  Rada Ministrów przyjęła przepisy, które będą umożliwiały skorzystanie z „pomocy klęskowej” producentom rolnym, w których gospodarstwach powstały szkody w danej uprawie w wysokości co najmniej 70% lub na powierzchni 70% upraw w szklarniach albo tunelach foliowych. Do tej pory ARiMR mogła wypłacać taką pomoc wówczas, gdy szkody klęskowe objęły co najmniej 70 % powierzchni łącznych upraw rolnych danego gospodarstwa.

Przygotowane zostały ponadto zmiany w ustawie o ubezpieczeniach rolniczych. Z budżetu państwa dofinansowane będą składki rolników w wysokości 65%. Ponadto będą to ubezpieczenia pakietowe obejmujące wszystkie ryzyka. W pierwszym roku dofinansowanie wyniesie około 0,9 mld złotych, a docelowo będzie to kwota 1,6 mld złotych.

Bez przerwy prowadzone są negocjacje w sprawie dostępu polskich produktów rolno-spożywczych do nowych rynków. W ciągu ostatnich 9 miesięcy uzyskano dostęp do 20 rynków. Pod koniec czerwca, w Kancelarii Prezydenta RP, podpisany został protokół między polskim Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i chińskim Generalnym Urzędem ds. Nadzoru Jakości Inspekcji i Kwarantanny w sprawie wymagań fitosanitarnych dla eksportu jabłek z Polski do Chin.

Trwają uzgodnienia dotyczące rynku indyjskiego.

(rup) tl
źródło: MRiRW