Jęczmień ozimy – mini kompendium na temat wysokoplennej uprawy
Ziarno jęczmienia znajduje wszechstronne zastosowanie jako wartościowa pasza, surowiec w przemyśle browarniczym i spożywczym (w postaci kasz i płatków).Uprawa jęczmienia cieszy się też dużym zainteresowaniem w produkcji ekologicznej.
Ziarno jęczmienia znajduje wszechstronne zastosowanie jako wartościowa pasza, surowiec w przemyśle browarniczym i spożywczym (w postaci kasz i płatków).
Uprawa jęczmienia cieszy się też dużym zainteresowaniem w produkcji ekologicznej.Jak poprawnie ciąć orzech włoski?
W nawiązaniu do powyższego, od 2014 roku w Unii Europejskiej jest obowiązek uprawiania roślin, w tym jęczmienia, według zasad integrowanej ochrony.
W metodzie tej pierwszeństwo mają metody niechemiczne, takie jak: agrotechniczne, mechaniczne, fizyczne, biologiczne, hodowlane i inne, w sytuacji, kiedy zawiodą, wówczas jest możliwość zastosowania metody chemicznej.
Czym i jak karmić ryby w stawie
Niniejsze kompendium ma służyć pomocą właścicielom gospodarstw rolnych w sprawnym wdrażaniu tych zasad w produkcji jęczmienia ozimego. Zawiera informacje na temat wyboru stanowiska i płodozmianu, materiału siewnego, jego przygotowania do siewu, siewu oraz zabiegów, które należy wykonać po wschodzie tych roślin.
Jęczmień ozimy wyróżnia się na tle innych gatunków zbóż, pewnymi cechami i wymaganiami siedliskowo-agrotechnicznymi. Głównie dotyczą one warunków klimatycznych, pH gleby, warunków wodno-powietrznych oraz terminu i gęstości siewu.
Jęczmień jest wrażliwy na lekkie zimy, zakwaszenie gleby – poniżej wartości 6 pH, wysoki niedostatek powietrza, wyleganie. Ponadto wymaga wcześniejszego siewu, w porównaniu do innych gatunków zbóż. Warto wspomnieć, że jego zaletą jest odporność na wiosenną suszę, dzięki lepszemu wykorzystaniu zapasów wody pozimowej.
Stanowisko i Płodozmian
Kiedy sadzić cebulę dymkę?
Jęczmień ozimy lubi gleby kompleksu żytniego bardzo dobrego, dobrego i średniego. Do najlepszych jego przedplonów można zaliczyć: groch, rzepak ozimy, wczesne ziemniaki, mieszanki strączkowe na nasiona.
W celu uniknięcia występowania wielu chorób nie należy stosować płodozmianu z udziałem jęczmienia, pszenicy i pszenżyta. Należy pamiętać, że wpływ przedplonu jest większy w warunkach złego zimowania i pogarszania się, jakości gleby.
Dlaczego uprawa ekologicznych zbóż jest tak ważna?
Przygotowanie gleby – zabiegi agrotechniczne
Istotne jest uwzględnienie faktu, że jęczmień ozimy należy do zbóż wymagających. Potrzebuje starannej uprawy i jest wymagający pod względem kultury roli. Wszystkie uprawki pożniwne i przedsiewne powinny zostać wykonane starannie oraz terminowo.
Uprawa nie powinna być zbyt intensywna i częsta. Zaleca się zastosowanie podorywki z bronowaniem po stosowanych przedplonach, którą należy powtórzyć po wzejściu chwastów. Jeśli ma być wprowadzona słoma, to powinna być rozdrobniona i równomiernie rozprowadzona na powierzchni ziemi uprawnej.
Uprawę pożniwną powinno się wykonywać pługiem, gruberem lub broną talerzową. Orkę siewną należy wykonywać, co najmniej na 2-3 tygodnie przed siewem jęczmienia ozimego, w celu odleżenia gleby.
Optymalne terminy siewu zbóż jarych
Jeżeli wcześniej na polu był rzepak to po jego uprawie warto by było wykonać orkę na głębokość 16-20 cm, a po roślinie zbożowej na głębokość 25 cm, jest to podyktowane faktem, iż osypane nasiona rośliny przedplonowej powinny zostać umieszczone na głębokości uniemożliwiającej ich wzejście.
W przypadku niewykonanej podorywki, należałoby wykonać orkę siewną wykorzystując do tego celu pług z przedpłużkiem. Gdy przedplonem były ziemniaki – wyższa efektywność energetyczna z lepszymi wynikami ekonomicznymi uprawy – to wykonanie orki może być płytsze, rzędu 12-15 cm.
Jak wykorzystać w pełni możliwości nawozu azotowego
Aby przyspieszyć osiadanie gleby zamiast orki można zastosować agregat uprawowy z wałem strunowym. Jeśli zależy nam na wykonaniu siewu w czasie jednego przejścia roboczego, to można wykorzystać zestaw składający się z kultywatora o wąskich łapach i wału strunowego lub wybrać w innej konfiguracji ciężką bronę wraz z wałem strunowym.
Należy pamiętać, aby nie wykonywać zabiegów uprawowych w czasie wysokiej wilgotności gleby, ze szczególnym uwzględnieniem gleb ciężkich i średnich. Może to spowodować osłabienie wschodów i zahamowanie wzrostu rośliny.
Zrównoważone nawożenie
W uprawie jęczmienia system nawożenia zakłada realizację, m.in. dwóch zasadniczych celów:
Żywokost – sposób na gnojówkę
Jak założyć spółdzielnię socjalną na wsi?
Jęczmień ozimy charakteryzuje się słabo rozwiniętym systemem korzeniowym, przez co ma duże wymagania nawozowe – gleby słabe. Ziarno jęczmienia posiada wysoką wartość paszową i z tych względów istotne ma znaczenie kształtowanie składu aminokwasowego ziarna.
Przy plonie ziarna przykładowo 7t/ha wraz z odpowiednią ilością słomy jęczmień ozimy pobiera około 160 kg azotu, 70 kg fosforu – wysoka wrażliwość na jego brak –, 120 kg potasu – średnia wrażliwość na jego brak –, 30 kg magnezu i 70 kg wapnia.
Ze względów środowiskowych nie należy stosować nawożenia fosforanem, jeśli jego zawartość w glebie przekracza 40 mg na 100 g gleby mineralnej lub 80 mg na 100 g gleby węglanowej. Zaleca się stosowanie nawozów fosforowych i potasowych przed siewem, najlepiej pod bronę po wykonaniu orki siewnej lub przed nią.
Dodatkowo, jeżeli uprawiana gleba nie jest zasobna w siarkę, należałoby również wzbogacić ziemię i w ten pierwiastek. Często siarka towarzyszy w składzie nawozów wieloskładnikowych.
Koper włoski – jak go uprawiać i kiedy siać?
Glebę uprawianą pod jęczmień ozimy nawozi się również azotem, który szczególnie jest wymagany po przedplonie, w zmianowaniu bez roślin strączkowych oraz w warunkach wysokiego poziomu agrotechniki i ochrony roślin – przy dużych potrzebach dawka wynosi 80-100 kg N/ha, przy średnich 65-80 N kg/ha, przy niskich 50-65 N kg/ha. Ponadto jęczmień jest wrażliwy na nadmiar wolnych jonów glinu i manganu, które ograniczają wzrost i rozwój roślin.
Bardzo ważne w czasie uprawy jęczmienia ozimego jest pamiętanie o sprawdzaniu i regulacji pH gleby – za pomocą wapna wykonać pod rośliny wcześniej uprawiane, efekty widoczne w drugim lub trzecim roku po jego zastosowaniu. Optimum wynosi od 6,2 do 7,2 i nawet niewielkie odstępstwa od tego zakresu mogą wpłynąć na negatywne plonowanie.
Ściółkowanie malin – dlaczego jest tak ważne?
Dobór odmiany
Najodpowiedniej jest zaopatrzyć się w nasiona kwalifikowane bądź standardowe jednolite pod względem pochodzenia i odmiany.
Stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego gwarantuje jakość użytego materiału – jedynie stosując materiał z etykietą urzędową warunkuje pewność użytych nasion. Siew zostaje przeprowadzony precyzyjnie i jest dostosowany do odmiany i stanowiska, dzięki czemu rolnik zyskuje oszczędności z tytułu mniejszych ilości wysiewu.
Ponadto zapewnia odpowiednią obsadę, szybkie i równomierne wschody, a także wyrównanie i dojrzewanie łanu. Nasiona od sprawdzonych producentów dają profesjonalnie zaprawiony materiał siewny, co skutkuje ograniczonym występowaniem chorób i szkodników. Co więcej, dają gwarancję wyższej jakości, która zgodna jest z oczekiwaniami odbiorców, w efekcie łatwiejszej sprzedaży.
Uprawa jęczmienia ozimego jest znacznie mniejsza w porównaniu do innych gatunków zbóż ozimych ze względu na gorszą zimotrwałość i wysokie wymagania środowiskowe. Firmy zajmujące się produkcją nasion przeciwstawiają się tej barierze produkując odmiany odporne na trudne warunki środowiskowe, m. in. należą do nich: odmiana hybrydowa HyvidoTM producenta Syngenta i odmiana Zenek pochodząca z hodowli nasion Danko.
Wyprodukowane odmiany charakteryzują się dużą wczesnością i zimotrwałością, dobrą odpornością na wyleganie. Równocześnie posiadają zwiększoną tolerancję na zakwaszenie gleby – co daje możliwość uprawy na glebach słabszych. Ponadto firma Syngenta zapewnia o zwiększonej ilości i zawartości białka z 1 ha. Na stronach obu producentów znajdą Państwo więcej szczegółowych informacji na temat poszczególnych odmian, takie jak: charakterystyka odmian, normy wysiewu, kalkulatora wysiewu, nawożenia azotowego, polowej prezentacji odmian i inne. Warto zajrzeć na strony internetowe producentów i zapoznać się z pełną ofertą.
Siew
Nasiona do siewu powinny cechować się przede wszystkim: czystością nie mniejszą niż 98%, wysoką masą 1000 ziaren (pow. 40 kg), dobrą zdrowotnością oraz zdolnością kiełkowania nie mniejszą niż 95%.
Jęczmień ozimy najlepiej wysiewać w terminie średniowczesnym, tj.
- 12-18 września – w rejonie centralnym,
Termin siewu powinien być uzależniony od warunków klimatyczno-glebowych i doboru odmiany. Im dłuższa i cieplejsza jesień w danym rejonie, przy korzystnym rozkładzie opadów, tym później przypada optymalny termin siewu jęczmienia ozimego. Na lepszych glebach można wcześniej wykonać siew, z kolei na glebach lekkich wskazane jest opóźnienie wysiewu, ze względu na zwiększoną jej podatność do zamarzania.
W czasie wyboru optymalnego terminu siewu rośliny wystarczy obsada 330-450 nasion na m2, co powinno stanowić masę 145-195 kg ziarna na ha. Siewy wykonywane później wymagają zwiększenia obsady o 10-15%.
Istotna przy siewie jest ilość wysiewu. W rejonach o większym nasileniu chorób i częstszym zjawisku wylegania roślin, poleca się stosowanie rzadszego siewu jęczmienia ozimego.
Zabiegi ochronne
Ważnym zabiegiem ochronnym w każdym typie produkcji jest zaprawianie materiału siewnego. Jest to najtańszy i jednocześnie najłatwiejszy technicznie do wykonania zabieg. Zaprawianie ziarna jest jedynym sposobem zniszczenia sprawców chorób przenoszonych przez materiał siewny i tych, które atakują rośliny we wczesnych fazach rozwoju.
W rolnictwie ekologicznym metody zaprawiania nasion opierają się na zabiegach dezynfekowania z wykorzystaniem np. ciepłej wody, nadmanganianu potasu, różnego rodzaju roztworów, wyciągów roślinnych, otoczkowania mlekiem w proszku oraz zapraw na bazie mikroorganizmów.
Działanie środków biologicznych nie jest tak radykalne i plonotwórcze, jak w przypadku chemicznych zapraw, ale stwarza mniejsze zagrożenie dla środowiska naturalnego i może być przydatne w rolnictwie ekologicznym. Do biologicznych środków, które wg. wyników badań pewnej grupy naukowców ograniczają rozwój grzybów, m.in. z rodzaju Fusarium, zalicza się: Polyversum, Biosept 33 SL, Bio Lux New i Cropaid. Gdy problem nie ustąpi po zastosowaniu biologicznych preparatów, w ostateczności należy zastosować środki chemiczne. Poleca się w tym przypadku Funaben T oraz Vitavax 200 FS.
Ponadto prawidłowe przeprowadzenie zabiegów agrotechnicznych stanowi ważny element ograniczający rozwój populacji wielu szkodników, szczególnie na poziomie stadiów larwalnych i poczwarek. Decydujące znaczenie tutaj odgrywają uprawki pożniwne – aktywne agregaty, brony talerzowe i wirnikowe, jak i
Prawidłowy płodozmian, elastyczność terminu siewu wraz oraz zrównoważone nawożenie.
Jeśli zastosują się Państwo do powyższych zaleceń, uprawa jęczmienia ozimego będzie przyjemnością z gwarancją jego wysokoplennenności.
(rup) AB
Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.