Jak zwalczać mszyce w jęczmieniu ozimym
Mszyce to groźne szkodniki występujące powszechnie na roślinach. Owady te podczas gradacji wywołują poważne choroby ilościowe i jakościowe, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie – interesują się sokiem fleomowym, który jest ich głównym źródłem pokarmu.
Mszyce to groźne szkodniki występujące powszechnie na roślinach. Owady te podczas gradacji wywołują poważne choroby ilościowe i jakościowe, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie – interesują się sokiem fleomowym, który jest ich głównym źródłem pokarmu.
W strefie umiarkowanej z przewagą klimatu kontynentalnego pojawienie się większości gatunków mszyc ma miejsce dopiero jesienią. Wiosną i latem mszyce rozmnażają się i po kopulacji dochodzi do złożenia jaj, które jako stadium bardzo odporne na niskie temperatury zapewniają przetrwanie w naszym klimacie nawet najsurowszych zim.
Optymalne terminy siewu zbóż jarych
Mszyce charakteryzują się niskimi gabarytami od 1,5 do 3 mm długości. Szkodniki mogą zająć wszystkie organy naziemnie rośliny. Miejsca żerowania są wejściem dla infekcji sprawców chorób. Mszyce przyczyniają się do przenoszenia chorób wirusowych, są one szczególnie niebezpieczne w jęczmieniu ozimym.
Do gatunków mszyc atakujących jęczmień ozimy zalicza się: czeremchę-zbożową (Rhopalosiphum padi), różano-zbożową (Metopolophium dirhodum), zbożową (Sitobion avenae).
Jak wykorzystać w pełni możliwości nawozu azotowego
Co więcej, jesienne formy mszyc: R. padi – morfy uskrzydlone –, R. maidis, M. dirhodum, S. avenae i S. maydis – jest uznawanym wskaźnikiem suszy, jest to gatunek pochodzący z Georgii, Kalifornii i USA – występowanie tych mszyc w Polsce może sugerować postępującą suszę i występowanie w kraju wyższych od dotychczasowych średnich temperatur wiosną, latem i jesienią.
Metody zapobiegawcze
Wybór właściwej odmiany, która będzie charakteryzowała się odpornością na mszyce za pomocą intensywnej ciemnozielonej barwy (więcej chlorofilu), obecnością grubszej warstwy wosków na powierzchni źdźbeł, niższą zawartością substancji pokarmowych i stymulatorów żerowania oraz podwyższonym poziomem allelozwiązków – szkodliwych substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny, które hamują wzrost i rozwój innych organizmów.
Zastosowanie odpowiedniego płodozmianu, uprawy z dala od gospodarzy zimowych mszyc – innych zbóż, czeremchy zwyczajnej i amerykańskiej (rozprzestrzeniają się w sposób niekontrolowany na graniach lasów i pól uprawnych oraz w zadrzewieniach śródpolnych.
Żywokost – sposób na gnojówkę
Są powodem odnalezienia potencjalnego siedliska zimowego przez mszyce zbożowe. Jest to o tyle kłopotliwe, gdyż mszyce lubią zamieszkiwać pędy drzew i składać na nich swoje jaja), dzikich róż, zrównoważonego nawożenia azotowego, ochrony naturalnych wrogów mszyc – owadów z rodziny bzygowate.
Monitoring nalotów wraz z liczebnością szkodników jest podstawowym elementem skutecznego zapobiegania znaczącego porażenia rośliny szkodnikami. Należy go wykonywać w czasie nalotów oraz po zabiegu, w celu sprawdzenia skuteczności zastosowanej metody. Zalecane jest stosowanie monitoringu na każdej plantacji jęczmienia.
Jak założyć spółdzielnię socjalną na wsi?
Aby monitoring był przeprowadzony poprawnie należałoby mieć wiedzę na temat wyglądu (morfologii) tych zwierząt jak i biologii (np. znać termin występowania tych szkodników).
Weryfikacja powinna obejmować brzeg pola oraz dwie przekątne – pomocne naczynia: żółte naczynia, tablice lepowe, czerpakowanie.
Dodatkowo w okolicy uprawy jęczmienia nie należy sadzić kukurydzy, ponieważ sąsiedztwo tej rośliny przyczynia się do rozprzestrzeniania się infekcji mszyc. Kukurydza jako bardziej atrakcyjna do żerowania. Mszyce wstępnie posilają się sokami tej rośliny, a w późniejszym czasie – w okresie pożniwnym – z kukurydzy przemieszczają się na oziminy.
Ponadto należy pamiętać, że źródłem wirusów są trawy dziko rosnące, dlatego warto zastanowić się nad ograniczeniem tego siedliska wokół upraw.
Koper włoski – jak go uprawiać i kiedy siać?
Specyfika pasożytów żerujących na jęczmieniu
Ściółkowanie malin – dlaczego jest tak ważne?
Specyfika rozwojowa mszyc, dzięki odpowiedniemu kodowi genetycznemu i enzymom, uruchamia mechanizmy adaptacyjne – przystosowawcze – tych organizmów do nowych warunków środowiskowych.
Do ważniejszych czynników wpływających na alternatywny rozwój szkodników można włączyć: jakość pokarmową roślin żywicielskich, odpowiedni przebieg temperatur – wczesna wiosna i lato, gdy temp. są wysokie > 25°C – oraz długości okresu oddziaływania światła w cyklu dobowym.
Występowanie co najmniej kilku dni ze średnią dobową temperatur 25°C inicjuje zmiany w rozwoju mszyc, umożliwiając im permanentne dzieworództwo, skutkiem czego jest pozostawienie na trawach bez przelatywania na żywiciela pierwotnego, przerywającego przenoszenia wirusów zbożowych.
Żółta karłowatość jęczmienia
Kiedy można zgłaszać uwagi do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?
Okryto, że żerowanie mszyc na roślinach porażonych przez BYDV zmienia ich biologię, powodując wzrost liczby mszyc uskrzydlonych i chorobę żółtej karłowatości jęczmienia.
Rhopalosiphum padi – mszyca czeremchowo zbożowa – ma duże znaczenie w ochronie roślin, ponieważ mszyce tego gatunku są wektorami wirusów żółtej karłowatości jęczmienia – BYDV- Barley yellow dwarf virus, najgroźniejszej choroby wirusowej zbóż przenoszonej w sposób trwały. Ponadto, rodzaje Luteovirus i Polerovirus, również są odpowiedzialne za przenoszenie wirusów BYD.
Kto płaci podatek rolny – właściciel ziemi czy dzierżawca?
Zwalczanie… A może naturalnie…
W nowoczesnej ochronie roślin coraz większą uwagę zwraca się na związki pochodzenia roślinnego o właściwościach deterentycznych. Warto wybrać naturalne ksenobiotyki, które mogą być dla mszyc potencjalnymi biopestycydami.
Wpływ olejków eterycznych na zachowanie mszyc
Czego komornik nie może zabrać z zadłużonego gospodarstwa?
Zastosowanie naturalnych substancji biologicznie aktywnych pochodzenia roślinnego jest jedną z alternatywnych metod ograniczania populacji szkodników. Występują doniesienia naukowe o pozytywnym wpływie substancji występujących w olejkach eterycznych na zwalczanie gatunków owadów kłująco-ssących, m.in. mszycy czeremchowo-zbożowej (Rhopalosiphum padi).
Korzystne substancje pochodzą z: aksamitki rozpierzchłej (Tagetes patula), bylicy piołun (Artemisia absinthium), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), nagietek lekarski (Calendula officinalis), rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) i wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare).
Od lutego dostępne transpondery do wszczepiania zwierzętom
Substancje pochodzące z powyższych roślin w postaci olejków wykazują działanie ograniczające zasiedlanie roślin uprawnych przez mszyce oraz obniżające przeżywalność i płodność samic. Spośród olejków pochodzących z wymienionych roślin najkorzystniej wpływały olejki z ziela krwawnika, aksamitki i wrotyczu.
Mieszanka kwitnących roślin na mszyce
Aby zapewnić większą stabilność ekologiczną agroekosystemów można czynnie zwiększać stopień bioróżnorodności. Jednym ze sposobów jest wysiewanie mieszanki kwitnących roślin. Można przypuszczać, że w takich warunkach organizmy pożyteczne – muchówki z rodziny bzygowate – będą występować liczniej, a zatem większa będzie ich efektywność w walce ze szkodnikami roślin uprawnych. W konsekwencji będzie można użyć mniej chemicznych środków ochrony roślin – element skutecznej walki biologicznej ze szkodnikami, szczególnie na plantacjach wielohektarowych. Nasiona mieszanki roślin kwitnących (18 gatunków), należy wysiać na powierzchni 1 ha.
Interakcje pomiędzy mrówkami a mszycami
Badania pewnej grupy naukowców pokazują działanie symbiotyczne pomiędzy mrówkami a mszycami. Okazuje się, że mszyce nie są wstanie przetrwać bez opieki mrówek. Przy ich braku następuje powolne wymieranie spowodowane nadmiarem spadzi, która pokrywa mszyce i ich otoczenie. Do innych zabiegów zwalczających pasożyty warto dodać sprawdzenie występowania mrówek w pobliżu porażonej plantacji. Jeśli występują należy pozbyć się robotnic lub skutecznie odgrodzić im dostęp do pasożytów żerujących na wybranym areale.
Alkaloidy tytoniu i orzecha włoskiego w walce z pasożytami zbóż
Okazuje się, że alkaloidy tytoniowe i pochodzące z orzecha włoskiego oddziałują silnie deterentnie na gatunki mszyc, m.in. mszycę czeremchowo-zbożową. Mieszaniny substancji alkaloidowych wyizolowanych z tytoniu szlachetnego i orzecha włoskiego silnie ograniczają wzrost i rozwój populacji. Niekorzystne oddziaływanie tej grupy związków zaczyna się od urodzenia larw do osiągnięcia przez nie dojrzałości partenogenetycznej. Wpływają również na obniżenie płodności dziennej samic.
Związki fenolowe na mszyce
Kolejną z alternatywnych metod ograniczania populacji szkodników jest stosowanie ekstraktów zawierających aktywne biologiczne wtórne metabolity roślinne do których należą związki fenolowe – posiadając trujące substancje niekorzystnie wpływają na wzrost i rozwój owadów.
W celu uzyskania pozytywnych efektów należy wykonać oprysk ekstraktami kwasów fenolowych z następujących roślin zielarskich: dziurawca lekarskiego (Hypericum perforatum), orzecha włoskiego (Juglans regia), mięty pieprzowej (Mentha piperita) i bzu czarnego (Sambucus nigra). Kwasy fenolowe z przedstawionych roślin ekstrahuje się metanole, następnie oczyszcza i odparowuje do sucha – uzyskany materiał rozpuszcza się w 25 cm3 80% metanolu (surowy ekstrakt), z którego należy przygotować 5% roztwory do oprysków. Związki fenolowe mogą być wykorzystane jako biopestycydy w zwalczaniu populacji mszyc.
Konkanawalina A – toksyczne oddziaływanie na mszyce
Konkawalina A należy do lektyn roślinnych, które wykazują toksyczne oddziaływanie w stosunku do roślinożernych owadów. Wpływają na zachowanie się owadów w trakcie żerowania, oddziaływaniem na tkanki docelowe wraz z indukcją zmian w ich metabolizmie.
Syntetyczne pochodne kwasu jasmonowego
Kwas jasmonowy uczestniczy w wielu procesach zachodzących w roślinach, m.in.: zaangażowany jest w regulacje wzrostu, kiełkowania, starzenia się oraz w reakcje adaptacyjne rośliny na czynniki stresowe. Powierzchniowe zastosowanie egzogennego kwasu jasmonowego i jego pochodnych może doprowadzić do spotęgowania odpowiedzi rośliny na stres oraz skutkować zmianami w zachowaniu i żerowaniu owadów, m.in. następuje skuteczne zahamowanie pobierania soku floemowego. Zatem pochodne kwasu są środkami nowej generacji, wykorzystywanymi w systemach integrowanej ochrony roślin.
Należy pamiętać, że…
Z powodu trudności prognozowania występowania różnych chorób na zbożach, m.in.: żółtej karłowatości jęczmienia, powodowanych przez owady roślinożerne, zaleca się działanie zapobiegawcze obejmujące jesienne zwalczanie mszyc na oziminach oraz dobór optymalnego terminu siewu zbóż ozimych i nie tylko.
Na koniec… Jeśli środki biologiczne zawiodą
Czasem – niestety – stosowanie środków pochodzenia roślinnego na szeroką skalę jest ograniczone, m.in. ze względu na wysokie koszty izolacji z naturalnych źródeł. W tym celu znaleziono zamiennie chemiczne analogii naturalnych związków w walce z mszycami, m.in.: laktamową pochodną (+)-β-tujonu, są substancją, która powoduje zahamowanie rozwoju owadów.
(rup) Anna Bluszcz
Doktorantka IV roku
Katedra Mikrobiologii Ogólnej i Środowiskowej
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.