Poprawa zdrowotności polskich ziemniaków

Poprawia się zdrowotność polskich ziemniaków pod kątem najważniejszych agrofagów – wynika z kontroli Komisji Europejskiej przeprowadzonej po zbiorach w 2020 r. Pomimo nadal znacznej liczby wykryć w Polsce, na przestrzeni ostatnich siedemnastu lat, od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w roku 2004, wyraźnie widać, że sytuacja uległa zdecydowanej poprawie z pozytywną tendencją spadkową.

Co roku Komisja Europejska przedstawia informację dotyczącą zdrowotności ziemniaków. Jest ona opracowywana na podstawie wyników kontroli urzędowych, realizowanych przez państwa członkowskie Unii pod kątem najważniejszych agrofagów „ziemniaczanych”, w tym w szczególności bakterii Clavibacter sepedonicus (sprawcy bakteriozy pierścieniowej). We wrześniu br. przedstawiono dane zbiorcze dla ziemniaków ze zbioru w roku 2020 i jednocześnie została oceniona unijna sytuacja fitosanitarna w sektorze ziemniaka i identyfikowane zagrożenia w jego uprawie.

Ziemniaki Denar – opis i charakterystyka

Z przedstawionych przez Komisję danych, opartych na szacunkach urzędów kontrolnych w obszarze zdrowia roślin wynika, że uprawa ziemniaków w sezonie 2020 była prowadzona w Unii na powierzchni ponad 1,432 miliona hektarów. Areał uprawy w Polsce daje nam pierwsze miejsce w Unii Europejskiej w przypadku ziemniaków konsumpcyjnych i przemysłowych (tzw. towarowych) oraz czwarte miejsce dla sadzeniaków ziemniaka (6,439,70 ha) po Holandii, która jest liderem produkcji sadzeniaków wśród państw członkowskich, następnie Francji i Niemczech.

Dla zbioru 2020 do badań pod kątem bakterii Clavibacter sepedonicus (Cs) zostało pobranych 17 140 prób z ziemniaków konsumpcyjnych i przemysłowych oraz 10 746 prób z sadzeniaków ziemniaka (łącznie 27 886). Liczba partii, w których wykryto bakterię wyniosła odpowiednio – 9 partii sadzeniaków oraz 760 partii pozostałych ziemniaków. Dla wszystkich państw członkowskich UE, łącznie z Polską, wartości te wyniosły 16 partii sadzeniaków oraz 822 partie ziemniaków tzw. towarowych.

Odmiany ziemniaków jadalnych

Pomimo nadal znacznej liczby wykryć w Polsce, na przestrzeni ostatnich siedemnastu lat, od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w roku 2004, wyraźnie widać, że sytuacja uległa zdecydowanej poprawie z pozytywną tendencją spadkową. Poziom porażenia, wyrażany przez Komisję stosunkiem liczby partii porażonych do liczby pobranych prób, dla ziemniaków ze zbioru 2004 r. wynosił odpowiednio, dla sadzeniaków – 3,8 % oraz dla pozostałych ziemniaków – 22,3 %. Dla ziemniaków z ubiegłego sezonu (2020) wartości te wyniosły – 0,084 % dla sadzeniaków oraz 4,434 % dla ziemniaków towarowych.

PL		2004	2015 Ziemniaki z Ukrainy: Przepisy zakazują importu spoza UE	2016	2017 Kolejne uprawy objęte dopłatami do materiału kwalifikowanego?	2018	2019	2020
Liczba próbek Ile zapłacimy za worek ziemniaków w lutym 2023 roku?	sadzeniaki	8,186 Tony ziemniaków rozsypane na szosie – zablokowana droga krajowa nr 94	8,225	9,633	9,222	7,703 Wódka ziemniaczana – na jakie okazje będzie idealna? Podpowiadamy	8,856	10,746 Ziemniaki Soraya – charakterystyka, smak, typ, gdzie kupić?
	inne niż sadzeniaki	15,291	9,208	13,435 Ukradli niemal dwie tony ziemniaków z pola	13,264	14,688 Fioletowe ziemniaki, cena – gdzie kupić?	12,301	17,140
Wykrycia CS %	sadzeniaki	3,8%	0,22%	0,08%	0,17%	0,05%	0,102%	0,084%
	inne niż sadzeniaki	22,3%	9,1%	5,4%	6,0%	6,1%	5,9%	4,4%

 

 

 

 

 

 

 

Dla zbioru z roku 2020 inspektorzy PIORiN pobrali o 20% więcej prób z sadzeniaków ziemniaka oraz o 40% więcej prób z ziemniaków innych niż sadzeniaki. Co więcej, dotyczy to również prób pobranych od podmiotów niezarejestrowanych w urzędowym rejestrze podmiotów profesjonalnych PIORiN (deklarujących uprawę wyłącznie na własne potrzeby), a więc tam, gdzie istnieje większe ryzyko występowania i rozprzestrzeniania się bakterii ze względu na to, że nie są to wyspecjalizowane, profesjonalne gospodarstwa.

Jak podkreślają eksperci z PIORiN, działania polegające m.in. na systematycznych badaniach laboratoryjnych, w tym docieranie także do niezarejestrowanych producentów, jest najlepszym sposobem eliminowania bakterii z krajowego systemu produkcji i walki z bakteriozą. Podstawą walki z bakterią jest wysadzanie zdrowego materiału, dlatego Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa swoimi wieloletnimi działaniami kontrolnymi zadbała o to, aby kwalifikowane sadzeniaki ziemniaka spełniały wymagania zdrowotnościowe i były jak najlepszej jakości, gdyż powszechne wysadzanie takiego materiału byłoby niewątpliwie kluczem do sukcesu w walce z bakteriozą pierścieniową ziemniaka.

PIORiN zapowiada, że działania w tym zakresie będą kontynuowane, także w celu docierania do małych gospodarstw i systematycznego eliminowania ognisk choroby oraz edukowania producentów na temat sposobów walki z bakterią Clavibacter sepedonicus, gdyż w ten sposób możemy realnie wpływać na poprawę zdrowotności sektora produkcji ziemniaków w naszym kraju.

(rup) jp / Źródło: piorin.gov.pl