Nawozy fosforowe - naturalne, sztuczne, nazwy i ceny

Fosfor to bardzo ważny pierwiastek dla roślin, który między innymi jest składnikiem budulcowym liści, kwiatów i owoców. Z tego powodu jest szczególnie potrzebny w produkcji żywności. Nie występuje w postaci naturalnej, ale sztucznej. Jeśli rolnik prowadzi uprawę na glebach żyznych i bogatych w składniki mineralne, zasadniczo nie trzeba go używać, jednak nadal istnieje wiele ziem mokrych, gliniastych czy ciężkich, w przypadku których nawożenie jest wyjątkowo potrzebne, gdyż fosfor występujący naturalnie nie jest przyswajalny przez rośliny.

Spis treści

1. Sztuczne nawozy fosforowe

2. Naturalne nawozy fosforowe - nie istnieją

3. Nawozy fosforowe - cena, nazwy

Sztuczne nawozy fosforowe

Istnieje kilka rodzajów sztucznych nawozów fosforowych, jednak najlepsze to amofoski i nitrofoski. Trzeba wiedzieć, że rośliny mogą korzystać wyłącznie z fosforu rozpuszczalnego. Nawozy o najlepszym stopniu rozpuszczalności to amofoski (fosforan amonu), a zaraz po nich nitrofoski (fosforan wapnia i amonu). Tzw. superfosfaty może być dobrze pobierany przez roślinność o rozbudowanych systemach korzeniowych. Chodzi na przykład o wieloletnie użytki zielone na glebach kwaśnych i bardzo kwaśnych (nawet poniżej pH 4,5-5). To ważne, ponieważ kwaśne podłoże sprawia, że zmniejsza się przyswajalność fosforu. Natomiast w przypadku zbóż, zwłaszcza jarych, najlepiej korzystać z przetworzonych i wieloskładnikowych nawozów z fosforem.

Nawozy tego typu dzielą się na różne kategorie pod względem szybkości działania. Dzielimy je na bardzo wolno działające (słabo rozpuszczalne w słabym kwasie cytrynowym - mączki fosforytowe), wolno działające (rozpuszczalne w słabym kwasie cytrynowym) oraz szybko działające (rozpuszczalne w wodzie - superfosfaty i fosforany amonu).

Sztuczne nawozy fosforowe mogą być stosowane bez obaw o przemieszczanie się minerału, dlatego można go używać nawet jesienią w przypadku roślin jarych i to w pełnej dawce. Możliwe jest również korzystanie z takich nawozów na glebach o odczynie obojętnym raz na kilka lat, jednak ze względu na koszty nawożenia nie jest to zawsze opłacalne.

Nawozy fosforowe powinno się stosować po zbiorach oraz mieszać z podłożem na głębokość około 20 centymetrów. Jedynym wyjątkiem są drzewa owocowe, w przypadku których korzenie znajdują się znacznie niżej, dlatego w tym przypadku zaleca się zmieszać granulat do głębokości około 50 centymetrów.

Znaczna większość fosforu znajdującego się w plonie pochodzi z pola, dlatego w przypadku mało zasobnych gleb zaleca się dbanie o odpowiednie nawożenie. Natomiast jeśli badania wykazały dużą zasobność podłoża w fosfor, rośliny mogą zostać “dokarmione” techniką dolistną. Nawożenie dolistne jest również polecane w przypadku kwiatów i krzewów kwitnących. Trzeba przy tym pamiętać, by oprysk miał miejsce po okresie kwitnienia.

Naturalne nawozy fosforowe - nie istnieją

Zasadniczo nie istnieje coś takiego, jak naturalny nawóz fosforowy. Natomiast można się oczywiście spotkać z nawozami naturalnymi, które zawierają w swoim składzie fosfor, jednak obok tego pierwiastka zaopatrują glebę w inne potrzebne minerały, takie jak azot, potas, wapń czy bor. Naturalne nawozy to najczęściej obornik, kompost, gnojówka, gnojowica i pomiot. Unia Europejska oraz polskie instytucje rządowe zachęcają do korzystania z tej formy nawożenia gleb, ponieważ są bardziej przyjazne dla środowiska, niż niestety odpowiedniki sztuczne, które dostają się później do niższych warstw gleb, a także różnych akwenów, w tym podziemnych. Sam fosfor jednak nie jest przemieszczany do wód gruntowych i niższych gleb.

Nawozy fosforowe - cena, nazwy

Istnieje duża rozbieżność między różnymi cenami poszczególnych nawozów fosforowych, a ponadto od kilku lat na rynku brakuje fosforu. Warto wspomnieć o modelach POLIDAP i POLIDAP Light, które mogą być stosowane przez wszystkie rośliny uprawne, w tym przemysłowe i okopowe. Ten rodzaj zaleca się w przypadku gleb ubogich w fosfor. Obecnie najsilniejszym nawozem tego typu jest Fosdar, czyli superfosfat wzmocniony siarką.

Ceny dotyczące sztucznych nawozów fosforowych oscylują w okolicach 1500-2200 zł netto za tonę. Z  tego powodu powinno się z nich korzystać szczególnie rozważnie i umiarkowanie. Dlatego również tak często wybiera się nawozy naturalne, jednak w niektórych przypadkach zawartość omawianego pierwiastka może być zbyt niska.

Przypominamy, że nasze gleby są ubogie w fosfor, zwłaszcza w przypadku podłoża kwaśnego oraz zasadowego. Tymczasem związki fosforowe wpływają na jakość plonu, a nieznacznie na jego ilość. Warto wspomnieć, że omawiane nawozy wpływają także na efektywność nawozów azotowych.