REKLAMA

Małe gospodarstwo rolne – definicja

Redakcja - Prawo i Finanse
19.12.2021
chat-icon 2

Rolnictwo jest jednym z najważniejszych filarów gospodarki na całym świecie. W Unii Europejskiej małe gospodarstwa są podstawą rolnictwa i istotną, nierozłączną częścią terenów wiejskich. W tym celu UE wspiera mniejsze podmioty rolne licznymi dotacjami i programami. W niniejszym wpisie bliżej przyjrzymy się małym gospodarstwom rolnym.

REKLAMA

Rolnictwo jest jednym z najważniejszych filarów gospodarki na całym świecie. W Unii Europejskiej małe gospodarstwa są podstawą rolnictwa i istotną, nierozłączną częścią terenów wiejskich. W tym celu UE wspiera mniejsze podmioty rolne licznymi dotacjami i programami. W niniejszym wpisie bliżej przyjrzymy się małym gospodarstwom rolnym.

Małe gospodarstwo rolne jest nieodłącznym elementem terenów wiejskich. Tego typu podmioty zapewniają różnorodność, poprzez stosowanie wielu metod produkcji, a ponadto przyczyniają się do utrzymania różnego krajobrazu. Małe gospodarstwa wpływają także na kulturę, ponieważ wpływają na podtrzymanie kultywowania tradycji i zwyczajów ludowych. Ponadto pozwalają utrzymać odpowiedni stan zaludnienia omawianych obszarów. W wielu przypadkach są prowadzone przez rodziny od wielu pokoleń. Mimo niższej efektywności produkcji, wyróżniają się wyższym zatrudnieniem i większą różnorodnością produkcji. W Polsce znajduje się szczególnie dużo małych gospodarstw rolnych.

Czym są małe gospodarstwa rolne? Definicja

Jeszcze do niedawna w literaturze trudno było znaleźć właściwą, a konkretniej jednolitą definicję małego gospodarstwa rolnego, ponieważ pojęcie kojarzone było z różnymi cechami, takimi jak na przykład mała powierzchnia gospodarstwa, niski dochód, duże nakłady pracy żywej czy przestarzałą technologią oraz niskim poziomem produkcji. Na pewno można założyć, że małe gospodarstwa w znacznej większości produkują na własne potrzeby, natomiast sprzedają nieskonsumowane nadwyżki.

W odpowiedzi na interpelację z dnia 4 września 2017 roku numer 15008, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi opisał przyjęte w Polsce sposoby określania, czy dane gospodarstwo rolne jest w istocie małe. W takim razie, jaka  jest definicja? Składa się ona z kilku wytycznych, które omawiany podmiot powinien spełniać. Przyjęto ją w celu właściwego określenia funkcjonującego w latach 2014-2020 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Zgodnie z powyższym, definicja małych gospodarstw rolnych zakłada, że są to po pierwsze podmioty działające na terytorium Polski w ramach działalności rolniczej w celach zarobkowych. Gospodarstwo powinno mieć powierzchnię użytków rolnych wynoszącą co najmniej 1 ha lub 1 ha nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Podmioty z sektoru małego rolnictwa to również takie, których wielkość ekonomiczna znajduje się poniżej progu 10 tysięcy euro (SO).

Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że często wykorzystuje się także inne definicje, stosowane na przykład w innych krajach europejskich czy określane przez FADN.

Czy to oczywiste, czym są małe gospodarstwa rolne? Definicja nie jest niestety aż tak szczegółowa i oparto ją na analizach, które powstały między innymi przez porównanie zarobków mniejszych gospodarstw w przeliczeniu na 1 ha z tymi o powierzchni większej, czyli powyżej 10 ha (czyli np. 20, 50, 100 ha).

Interesującym sposobem definiowania wielkości gospodarstwa rolnego jest europejska jednostka wielkości (ESU - european size unit), która łączy zarówno aspekt wielkościowy, jak i dochodowy. Problem z przyjęciem jednej definicji jest związany z różnymi czynnikami. Przede wszystkim jest ona potrzebna do definiowania standardów europejskich, jednak z drugiej strony w UE istnieje masa różnic pomiędzy po pierwsze krajami członkowskimi, a po drugie samymi sektorami produkcji rolnej.

Czasami przyjmuje się, że małe gospodarstwo rolne to takie, którego powierzchnia wynosi około 2-5 ha. Natomiast według polskiego systemu zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (FADN), małymi gospodarstwami określa się te o wartości ekonomicznej mniejszej od 25 tys. euro lub 8 ESU bądź z wielkością ekonomiczną równą zero.

Według EUROSTAT małe gospodarstwa rolne stanowią 80% wszystkich gospodarstw, z drugiej strony są w stanie wytworzyć około 12% standardowej produkcji. Ponadto wraz z czasem ich udział się zmniejsza. Powyższe dane tyczą się Unii Europejskiej. W Polsce natomiast sprawa wygląda zgoła inaczej, ponieważ małe gospodarstwa są w stanie wytworzyć około 30% standardowej produkcji.

W sumie w Polsce znajduje się około milion małych gospodarstw rolnych. Najwięcej w województwie mazowieckim, lubelskim, małopolskim i podkarpackim (powyżej 100 000).

Czym jest małe gospodarstwo rolne?

Jak widać, oczywista definicja małego gospodarstwa rolnego nie jest oczywista, ponieważ sytuacja na rynku cały czas się zmienia. Klasyfikacja jest także utrudniona przez zróżnicowanie w dochodach i powierzchni poszczególnych sektorów rolnictwa. Z tego powodu zastanawiając się nad tym, czy własne gospodarstwo rolne jest małe, czy może już średnie, należy bazować na aktualnych programach państwowych czy unijnych dla tej wielkości podmiotów, które określają wytyczne, które musi on spełnić, żeby uzyskać dane wsparcie, na przykład w formie finansowania.

(rpf) 

chat-icon 2

REKLAMA

Polecane

Komentarze (2)

Zaloguj się lub załóż konto, Twoja nazwa zostanie automatycznie przypisana do komentarza.

Zamieszczając komentarz akceptujesz regulamin


niepokorna 15.01.2022

W sumie okazuje się że nie ma definicji małego gospodarstwa jak ze wszystkim

0 0
arek 19.12.2021

małe czy duże ma teraz ciezko kazde jedno

0 0
REKLAMA

Zobacz więcej

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA